Czarny bez od dzieciństwa kojarzy nam się z krzewami o białych kwiatach, które latem możemy odnaleźć w okolicznych lasach i parkach. W sierpniu, na ich gałęziach pojawiają się charakterystyczne, czarne owoce zebrane w baldachogrona. Zarówno one, jak i same kwiaty wykorzystywane są do leczenia przeziębienia i budowania odporności organizmu. Jednak wspomniane korzyści nie ograniczają się jedynie do zastosowań w stanach chorobowych. Zobacz, jak regularne spożywanie soku z czarnego bzu może wpływać na nasz organizm.
Owoce i kwiaty bzu znane są od starożytności m.in. jakoś środek przeciwko chorobom układu oddechowego, który jest skuteczny w leczeniu bólu gardła, kaszlu i kataru. Z tego względu sok oraz przetwory z owoców tej rośliny były wykorzystywane od wieków w medycynie ludowej. Ze względu na wiele prozdrowotnych korzyści produkty te są także stosowane w medycynie profesjonalnej m.in. jako leki roślinne o działaniu przeciwgorączkowym, wykrztuśnym i napotnym.
Warto mieć na względzie, iż przetwory z owoców czarnego bzu, w trakcie produkcji, poddawane są obróbce termicznej. Jest to ważne ponieważ niedojrzałe owoce i części baldachogrona zawierają szkodliwą substancję – sambunigrynę, która może spowodować poczucie słabości, nudności i wymioty.[1] Podczas suszenia lub gotowania związek ten ulega rozkładowi i staje się nieszkodliwy, a przetwory z bzu wyjątkowo zdrowe i smaczne. .[2] Z tego względu nie wolno pić surowego soku z czarnego bzu ani jeść surowych owoców.
Wzmocnij odporność
Regularne picie soku z czarnego bzu może podnieść twoją odporność oraz zapobiegać niechcianym przeziębieniom. A to za sprawą wysokiej zawartości witaminy C, która oprócz zwiększania zdolności organizmu do walki z wirusami, ma jeszcze wiele innych korzyści. Kiedy już dopadnie cię infekcja, może być pomocny w łagodzeniu kaszlu. Dodatkowo zbija gorączkę, a także działa napotnie.[3]
– Sok z czarnego bzu to prawdziwa bomba witaminowa. 100 g zawiera 36 mg witaminy C, która pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, a także produkcji kolagenu. Ma on wpływ na utrzymanie dobrej kondycji kości, chrząstek oraz dziąseł, zębów i skóry. Wit. C zmniejsza też uczucie zmęczenia i znużenia oraz ogranicza stres oksydacyjny komórek. To nasz sprzymierzeniec w utrzymaniu zdrowego organizmu. Istnieją pewne przesłanki z przeprowadzonych badan klinicznych, które wskazują, że osoby spożywające codziennie ekstrakt z czarnego bzu doświadczały mniejszego nasilenia objawów przeziębienia, a choroba trwała u nich krócej.[4] Wprawdzie brakuje aktualnie dużych badań klinicznych w tym temacie, to długa historia stosowania soku oraz syropu z czarnego bzu dość dobrze dokumentuje korzyści zdrowotne z ich spożycia – mówi dr hab. n. med. i n. o zdr. Mariusz Panczyk, wykładowca w Zakładzie Edukacji i Badań w Naukach o Zdrowiu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Sok do zadań specjalnych
Regularne spożywanie soku z czarnego bzu, może mieć też wpływ na wystąpienie chorób przewlekłych. Zawarte w nim antocyjany są uważane za związki, które zmniejszają ryzyko rozwoju zaburzeń metabolicznych. Natomiast kwasy fenolowe: protokatechowy i chlorogenowy, przyczyniają się do zapobiegania rozwojowi chorób neurodegeneracyjnych, wykazują silne działanie przeciwutleniające, cytotoksyczne, przeciwcukrzycowe i przeciwzapalne. Także kwercytyna i rutyna (należące do flawonoidów) wykazują ochronne działanie przed stresem oksydacyjnym doświadczanym m.in. przez komórki mózgowe, co prowadzi do rozwoju zaburzeń neurologicznych, w tym choroby Alzheimera. Kwercetyna ponadto może zapobiegać reakcjom alergicznym poprzez hamowanie uwalniania histaminy, a tym samym przyczyniać się zmniejszenia ryzyka m.in. astmy i zapaleniu oskrzeli.[5]
Dla zdrowia skóry
Sok z czarnego bzu wykazuje bardzo silne działanie antyoksydacyjne – zwalcza wolne rodniki, a przez to pomaga zachować młody wygląd skóry. Na jej dobry stan wpływają także, obecne w czarnym bzie garbniki, które wzmacniają układ krążenia i działają „ściągająco” na naczynia krwionośne oraz zapobiegają pękaniu naczynek.[6] To cenna informacja dla osób o wrażliwej i naczynkowej cerze, które chcą zadbać nie tylko o zdrowie, ale również piękny wygląd. American Nutrition Association podaje, że owoce czarnego bzu mogą łagodzić zmiany starcze skóry oraz zapobiegać lub zmniejszać widoczne zmarszczki. Efekt ten przypisywany jest obecność witaminy A oraz innych wymienionych wcześniej związków przeciwzapalnych, antyoksydacyjnych i przeciwstarzeniowych.[7]
Witamina B6 na układ nerwowy
Sok z czarnego bzu to również dobre źródło witaminy B6 oraz potasu odpowiedzialnych za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz równowagę hormonalną w organizmie. Mają one ścisły związek z funkcjami psychicznymi oraz ogólnym samopoczuciem, tak więc regularne picie tego soku może być zbawienne na problemy ze snem, przewlekły stres oraz przemęczenie organizmu.[8] To również rozwiązanie dla osób, zmagających się z niedoborem czerwonych krwinek, gdyż ww. witamina bierze udział w syntezie hemoglobiny.
Mimo, że owoce czarnego bzu pojawiają się na przełomie lipca i sierpnia, przetwory z nich dostępne są cały rok. Z dobrodziejstw tego soku możesz więc korzystać zarówno w sezonie letnim, jak i jesienno-zimowym, kiedy temperatury na dworze nie będą sprzyjać naszej odporności. Pamiętajmy jednak, że sok zachowuje przez wiele miesięcy pełnię swoich właściwości, jeśli jest prawidłowo przechowywany, z dala od źródeł ciepła i światła słonecznego.
[1] Lesley Braun, Marc Cohen: Herbs and Natural Supplements, Volume 2: An Evidence-Based Guide. Elsevier Health Sciences, 2015, s. 298-302. ISBN 0-7295-8173-X.
[2] www.apetytnapolskie.com/czarny-bez-kwiaty-i-owoce-na-wzmocnienie-odpornosci/
[3] Tamże.
[4] Tiralongo E, Wee SS, Lea RA. Elderberry Supplementation Reduces Cold Duration and Symptoms in Air-Travellers: A Randomized, Double-Blind Placebo-Controlled Clinical Trial. Nutrients. 2016; 8(4):182. //doi.org/10.3390/nu8040182
[5] Vujanović M, Majkić T, Zengin G, Beara I, Tomović V, Šojić B, Đurović S, Radojković M. Elderberry (Sambucus nigra L.) juice as a novel functional product rich in health-promoting compounds. RSC Adv. 2020;10(73):44805-44814. doi: 10.1039/d0ra09129d.
[6] www.apetytnapolskie.com/co-znajdziemy-w-sokach-z-bzu-i-aronii/
[7] Liu D, He XQ, Wu DT, Li HB, Feng YB, Zou L, Gan RY. Elderberry (Sambucus nigra L.): Bioactive Compounds, Health Functions, and Applications. J Agric Food Chem. 2022 Apr 13;70(14):4202-4220. doi: 10.1021/acs.jafc.2c00010.
[8] www.apetytnapolskie.com/czarny-bez-kwiaty-i-owoce-na-wzmocnienie-odpornosci/
