Fakty o sokach

Soki, można podzielić według różnych kryteriów, na przykład biorąc pod uwagę: rodzaj surowca (owocowe, warzywne, owocowo-warzywne), rodzaj półproduktu (bezpośrednie, czyli NFC, lub z soku zagęszczonego), obróbkę termiczną (niepasteryzowane – tzw. jednodniowe lub pasteryzowane), wygląd i konsystencję (klarowne, naturalnie mętne, przecierowe, z miąższem). Jednak bez względu na ich rodzaj, zawsze będą to produkty zbliżone pod względem wartości odżywczych do warzyw lub owoców, z których powstają.

Zobacz więcej

Jakość soków

W krajach unijnych działa stworzony przez producentów i organizacje branżowe Europejski System Kontroli Jakości soków i nektarów (EQCS), którego zadaniem jest czuwanie nad zapewnieniem właściwej jakości, bezpieczeństwa i autentyczności produktów sokowniczych.
W Polsce również istnieje system samokontroli przemysłowej – Dobrowolny System Kontroli soków i nektarów (DSK), który od 2002 roku funkcjonuje w ramach Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków (KUPS). Od momentu rozpoczęcia działalności DSK liczba zafałszowanych produktów na polskim rynku znacząco spadła i obecnie przypadki nieprawidłowości są bardzo nieliczne.

Zobacz więcej

Sok jako porcja

Soki, bez względu na ich rodzaj, pochodzą z warzyw i owoców, dlatego charakteryzują się podobnym poziomem składników odżywczych co te produkty i stanowią cenne źródło witamin i składników mineralnych, a także substancji wspierających działania antyoksydacyjne. W opublikowanej przez Instytut Żywności i Żywienia Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej podstawę stanowią warzywa i owoce. Jedną ich porcją może być właśnie szklanka soku, także tego pasteryzowanego, dostępnego w różnych opakowaniach, na przykład kartonowych.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) również zaleca4, aby codziennie spożywać min. 400 g owoców i warzyw podzielonych na pięć porcji. Wielu ekspertów w różnych krajach potwierdza, że jedną z porcji może stanowić szklanka soku.

Zobacz więcej

Składniki odżywcze w sokach

Polifenole są ważnymi dla organizmu składnikami naturalnie występującymi w roślinach. Wspomagają ochronę organizmu przed wpływem wolnych rodników, których podwyższony poziom w organizmie powoduje stres oksydacyjny.

Aby zminimalizować ryzyko jego wystąpienia, warto zadbać o prawidłową dietę, która będzie bogata w antyoksydanty. Naturalnym źródłem antyoksydantów są warzywa i owoce, np. jabłka, tak samo jak soki z nich pochodzące. Dlatego warto sięgać po nie codziennie. Już jedna szklanka soku jabłkowego zapewnia pomiędzy 50 a 100 mg polifenoli.

Zobacz więcej

Biodostępność soków

W żywieniu człowieka ważną kwestia jest to, w jakim stopniu składniki odżywcze zawarte w produktach i potrawach mogą być wykorzystane przez organizm, co jest uwarunkowane trawieniem i wchłanianiem. Pojęciami charakteryzującymi to zjawisko są: strawność i biodostępność.

Coraz liczniejsze badania wykazują, że spożywanie 100% soków, ma korzystny wpływ na zdrowie, co jest związane z obecnością w nich różnych związków bioaktywnych. Badania wskazują również, że biodostępność tych związków z soku jest przynajmniej taka sama jak w samych owocach, a w niektórych przypadkach może być nawet większa.

Zobacz więcej

Efekt metaboliczny a soki

Istnieje przekonanie, że 100% sok owocowy, ze względu na obecność cukrów prostych i niską zawartość błonnika, a także płynną konsystencję, może mieć negatywny wpływ na kontrolę stężenia glukozy w surowicy krwi i masę ciała. Poglądy opierają się raczej na przypuszczeniach niż na solidnych dowodach naukowych. Istnieją jednak badania, analizujące wpływ spożycia soku owocowego na wybrane parametry metaboliczne, które sugerują, że 100% soki owocowe nie mają negatywnego wpływu na homeostazę glukozy i insuliny ani też nie przyczyniają się do rozwoju cukrzycy typu 2.

Zobacz więcej

Sok jabłkowy

Jabłka to owoce doceniane ze względu na zawartość wielu składników prozdrowotnych. Większość z nich przechodzi do soku, jak witaminy i składniki mineralne ale również inne składniki jak np. polifenole i katechiny, czyli związki o działaniu antyoksydacyjnym. Już̇ jedna szklanka mętnego soku jabłkowego zapewnia od 50 do 100 mg polifenoli. Jak wskazują badania mają one znaczenie w profilaktyce wielu chorób cywilizacyjnych m.in. chorób układu sercowo-naczyniowego czy nowotworów. Dodatkowo w mętnych sokach jabłkowych znajduje się rozpuszczalna frakcja błonnika w postaci pektyn, która w niewielkim stopniu ulega trawieniu w przewodzie pokarmowym człowieka, dostarczając zaledwie 2 kcal/100 g dzięki aktywności mikroflory jelitowej. Odgrywa również istotną rolę w perystaltyce jelit, przeciwdziałając zaparciom i między innymi dzięki temu działa prewencyjnie w chorobach układu pokarmowego, np. rozwoju hemoroidów i jak się przypuszcza także niektórych form nowotworu.

Zobacz więcej

Sok pomidorowy

Pomidory występują na rynku w różnych kolorach różnią się również smakiem i aromatem, który wpływa na smak soku. W czerwonych pomidorach jest najwięcej likopenu, silnego antyoksydantu należącego do grupy karotenoidów. Potwierdzono naukowo, że spożywanie produktów bogatych w likopen zmniejsza ryzyko raka prostaty u mężczyzn. W soku pomidorowych pod wpływem obróbki termicznej (pasteryzacja soku) zwiększa się nawet 3 krotnie dostępność tego składnika dla organizmu człowieka.

Zobacz więcej