Polska od lat kojarzona jest z jabłkami, ziemniakami czy marchwią. Niewielu jednak zdaje sobie sprawę z tego, że na naszych polach, w ogrodach i sadach z powodzeniem rosną również rośliny, które często uznajemy za niemal „egzotyczne”. Bakłażan, mini-kiwi czy jagoda kamczacka mogą brzmieć jak składniki z zagranicznych przepisów, ale coraz częściej pochodzą właśnie z rodzimej produkcji!
W rzeczywistości wiele z tych roślin, choć nie kojarzą się z polskim klimatem, doskonale odnajduje się w naszych warunkach – część z nich świetnie radzi sobie w chłodniejszych rejonach, inne uprawiane są w tunelach lub szklarniach. Dzięki temu konsumenci mogą sięgać po produkty, które łączą w sobie oryginalny smak z lokalnym pochodzeniem i wysoką jakością. Co więcej, większość z tych owoców i warzyw to prawdziwe skarbnice wartości odżywczych.
Bakłażan – nie tylko śródziemnomorski rarytas
Bakłażan, zwany również oberżyną, to warzywo ciepłolubne, które jeszcze niedawno uprawiano niemal wyłącznie w krajach śródziemnomorskich. Dziś spotkać go można także w Polsce – najczęściej w tunelach foliowych gdzie panują odpowiednie warunki cieplne.
Warto sięgnąć po bakłażana nie tylko ze względu na jego smak, ale i właściwości zdrowotne. Jest niskokaloryczny (zaledwie ok. 26 kcal na 100 g)[1], zawiera błonnik wspierający trawienie oraz przeciwutleniacze, m.in. nasuninę, która wykazuje działanie przeciwzapalne[2].
Obecnie, gdy rozpoczął się sezon grillowy, bakłażan to prawdziwy hit na ruszcie. Pokrojony w plastry, lekko posolony i skropiony np. olejem rzepakowym, świetnie komponuje się z ziołami czy serami i może stanowić zarówno dodatek do mięsa, jak i samodzielne danie wegetariańskie.
Cykoria – królowa zimowych sałatek
Cykoria to jedno z tych warzyw, które cenione są nie tylko za wyjątkowy smak – lekko gorzkawy, ale też orzeźwiający – lecz także za walory zdrowotne. W Polsce uprawa cykorii rozwija się głównie w specjalistycznych gospodarstwach, ponieważ wymaga ona szczególnego procesu wzrostu główki cykorii w okresie zimowym lub wczesnej wiosny. Polega on na tym, że ogranicza się dostęp światła do rośliny, co powoduje, że liście skupione w główce będą jasne i kruche.
Cykoria jest bogata w inulinę – rodzaj błonnika, który wspiera florę bakteryjną jelit. Zawiera także foliany oraz witaminy (m.in. prowitaminę A) oraz składniki mineralne, takie jak potas[3]. Jest idealnym składnikiem zimowych i wiosennych sałatek oraz zdrowym zamiennikiem dla osób poszukujących niskokalorycznych przekąsek.
Mini-kiwi – owoc o maksymalnej mocy
Mini-kiwi to bliski kuzyn tradycyjnego kiwi, jednak jego owoce są mniejsze i pozbawione charakterystycznej, włochatej skórki – można je jeść w całości. Roślina ta jest znacznie bardziej odporna na chłód niż jej egzotyczny odpowiednik, dlatego z powodzeniem uprawia się ją także w Polsce, zwłaszcza w rejonach o łagodniejszych zimach.
Mini-kiwi to prawdziwa bomba witaminowa – stanowi bogate źródło witaminy C, E, i B6. Zawiera także potas[4], błonnik i przeciwutleniacze. Regularne spożywanie tych owoców wspomaga m.in. odporność i poprawia kondycję skóry.
Borówka – niby amerykańska, a uprawiana w Polsce
Borówka amerykańska zwana też borówka wysoką już na stałe zadomowiła się w rodzimych ogrodach i gospodarstwach sadowniczych. Polska jest jednym z największych producentów tych owoców w Europie, a ich popularność nie słabnie – zarówno wśród konsumentów, jak i wśród dietetyków.
W borówkach znajduje się błonnik regulujący trawienie, witaminy, takie jak C i K i składniki mineralne (w tym wapń, fosfor i potas).[5]
Owoce te świetnie sprawdzają się na surowo, w deserach, koktajlach i domowych wypiekach.
Brzoskwinia – letni klasyk
Brzoskwinia to owoc, który wciąż kojarzy się z ciepłym klimatem południa Europy, ale coraz częściej spotkać go można także w polskich sadach – zwłaszcza na południu kraju. Nowe, wytrzymałe odmiany pozwalają cieszyć się jej smakiem bez konieczności importu.
Brzoskwinie są źródłem cennych witamin, zawierają dużo wody, a przy tym mają niski indeks glikemiczny.[6] Ich łagodny, słodki smak sprawia, że doskonale sprawdzają się nie tylko na surowo, ale też jako składnik przetworów. Szczególnie ciekawym rozwiązaniem jest połączenie soku brzoskwiniowego z jabłkowym – takie propozycje coraz częściej spotkać można na sklepowych półkach. To smaczny i naturalny sposób na orzeźwienie, nawodnienie organizmu oraz dostarczenie cennych składników odżywczych.
Jagoda kamczacka – owoc z Syberii na polskich plantacjach
Na koniec owoc, który dopiero zdobywa serca konsumentów, ale już dziś ma swoich wiernych fanów – jagoda kamczacka. Pochodząca z chłodnych rejonów Azji roślina doskonale radzi sobie w polskich warunkach klimatycznych. Jej owoce przypominają kształtem wydłużone borówki i dojrzewają bardzo wcześnie – często już w maju.
Jagoda kamczacka stanowi bogate źródło witaminy C oraz przeciwutleniaczy, dzięki czemu zaliczana jest do tzw. superfoods. Wspiera odporność, działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie[7]. Jej lekko cierpki i kwaskowy smak idealnie komponuje się z innymi owocami w dżemach, sokach i musach.
Polska – kraj nie tylko jabłek i ziemniaków
Choć wiele z wymienionych roślin wydaje się egzotyczna, to jednak rosną one tuż obok nas – w tunelach, sadach i ogrodach. Dzięki zaangażowaniu rolników i sadowników możemy dziś cieszyć się produktami, które jeszcze niedawno wydawały się domeną południowej Europy czy dalekiej Azji. Bakłażan na grilla, borówka lub jagoda kamczacka w porannej owsiance, brzoskwinia w soku z jabłkiem – to wszystko jest dostępne lokalnie, sezonowo i pełne wartości odżywczych.
[1] //apetytnapolskie.com/baklazan-moc-fenoli/
[2] Muszyńska B., Guła A, Sułkowska-Ziaja K., Właściwości lecznicze i dietetyczne najważniejszych jadalnych przedstawicieli rodziny Solanaceae, Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków
[3] //apetytnapolskie.com/cykoria-warzywny-talerzyk/
[4] //apetytnapolskie.com/minikiwi-egzotyka-w-polskim-sadzie/
[5] //apetytnapolskie.com/borowka-amerykanska-owoc-przyszlosci/
[6] //apetytnapolskie.com/brzoskwinia-soczysta-zdrowa-slodycz/
[7] //apetytnapolskie.com/jagoda-kamczacka-moc-polifenoli/
