Nowy Rok, nowe postanowienia, nowi My. Pierwsze dni stycznia to czas, kiedy wiele osób postanawia zmienić coś w swoim życiu, korzystając z „czystej karty” w kalendarzu. Czy w ogóle warto robić noworoczne postanowienia? Jakie są najczęstsze cele, które sobie wyznaczamy? Jak zadbać o ich skuteczną realizację? I dlaczego jednym z lepszych postanowień, które możemy wpisać na przyszłoroczną listę, jest jedzenie 5 porcji warzyw i owoców dziennie (w tym jedna, która może być w formie soku)?
Noworoczne postanowienia – jedynie tradycja czy skuteczne narzędzie?
Lubimy robić noworoczne postanowienia. Otwarcie nowego roku, a wraz z nim świeżego, niezapisanego jeszcze kalendarza daje nam motywację do działania i chęć, by nadchodzące miesiące przeżyć jeszcze lepiej – w rozmaitych obszarach życia. Dlaczego postanowienia noworoczne mają szansę działać?
- Po pierwsze, mamy poczucie „czystej karty”. Swoje niepowodzenia zostawiamy w poprzednim roku i patrzymy wprzód, na nadchodzące miesiące.
- Po drugie, jeden rok to dość długi horyzont czasowy, by wprowadzić trwałe zmiany w życiu i zauważyć ich pierwsze efekty (a nawet przeprowadzić całe projekty zmian w tym okresie, od początku do końca), ale też dość krótki, by nie zniechęcić się w ich realizacji.
- Po trzecie, sam fakt nazwania i zapisania naszych celów sprawia, że lepiej o nich pamiętamy. A jeżeli komuś o nich powiemy, wówczas dochodzi nam jeszcze aspekt deklaracji, z której zapewne chcielibyśmy się wywiązać.
Jak sformułować postanowienia, by ich dotrzymać?
Kluczem do realizacji noworocznych postanowień jest ich odpowiednie sformułowanie. W duchu dobrzej znanej w biznesie zasady SMART, cel powinien być konkretny, jasno sprecyzowany (specific), mierzalny (measurable), osiągalny (achievable), adekwatny (relevant) oraz określony w czasie (time-bounded).
Okazuje się więc, że spożywanie co najmniej 5 porcji warzyw i owoców dziennie (z czego jedna może być w formie szklanki soku) jest bardzo dobrze sformułowanym postanowieniem noworocznym.
- Zamiast obiecywać sobie, że „będę jeść zdrowo”, określamy konkretny cel, a więc jedzenie odpowiedniej porcji warzyw i owoców dziennie przez cały 2025 rok.
- Do tego cel ten jest łatwo mierzalny, ponieważ wiadomo, że chodzi o 5 precyzyjnie określonych porcji (po min. 80 g każda, z czego 1 z nich może być w formie szklanki soku).
- Zasada 5 porcji jest też jak najbardziej osiągalna. Nie mówimy tu bowiem o kilogramach warzyw i owoców, a o kilku rozsądnej wielkości porcjach. W dodatku jedną z nich możemy spożyć w formie 1 szklanki soku warzywnego, owocowego lub owocowo-warzywnego – a to bardzo prosty i wygodny sposób na przyjęcie porcji witamin i składników odżywczych.
- To także cel określony w czasie. Zakładamy sobie spożywanie 5 porcji warzyw i owoców przez 365 dni w roku. Postępy w realizacji możemy zaznaczać np. w formie atrakcyjnej graficznie tabeli, gdzie każdy kolejny dzień sukcesu będziemy kolorować na zielono (a jeżeli ktoś woli – nawet każdą kolejną porcję).
Naukowcy sprawdzili – metoda marchewki lepsza od metody kija
Kilka lat temu europejscy naukowcy postanowili pogłębić temat postanowień noworocznych – w ramach badania[1] na ponad 1000 uczestników okazało się, że najpopularniejsze postanowienia dotyczyły zdrowia fizycznego, utraty wagi oraz nawyków żywieniowych, a co najciekawsze – że postanowienia sformułowane pozytywnie były częściej dotrzymywane niż postanowienia sformułowane negatywnie (58,9% vs. 47,1%[2]). Co to oznacza w praktyce? Że lepiej jest obiecać sobie spożywanie 5 porcji warzyw i owoców dziennie niż unikanie wybranych grup produktów, niekorzystnych dla naszego zdrowia, przez kolejne 365 dni.
Czy warto? Warto!
Noworoczne postanowienia to dobra okazja do tego, by obrać sobie za cel poprawę stylu życia i żywienia, i tym samym lepsze zadbanie o siebie. Pamiętajmy jednak, że nasz sukces zależy od odpowiedniego sformułowania celu (5 porcji warzyw i owoców dziennie to zasada prosta do zapamiętania i do wdrożenia!), ale także realistycznego podejścia, konsekwencji i umiejętności wracania na dobre tory nawet wtedy, kiedy przydarzy nam się odstępstwo od reguły.
[1] Oscarsson, Martin & Carlbring, Per & Andersson, Gerhard & Rozental, Alexander. (2020). A large-scale experiment on New Year’s resolutions: Approach-oriented goals are more successful than avoidance-oriented goals. //www.researchgate.net/publication/347712332_A_large-scale_experiment_on_New_Year’s_resolutions_Approach-oriented_goals_are_more_successful_than_avoidance-oriented_goals
[2] Ibidem.
