Czy do soków dostępnych na sklepowych półkach można dodawać cukier? Czy szklanka tego rodzaju soku może stanowić jedną z 5 zalecanych dziennych porcji warzyw i owoców? Aby lepiej zrozumieć, jakie są fakty, a jakie mity na ich temat, przedstawiamy pięć najczęściej powtarzanych błędnych przekonań oraz prawdziwe informacje na temat soków dostępnych w sklepach.
FAKTY
Fakt 1: Szklanka soku, także takiego dostępnego w sklepie, może stanowić jedną z zalecanych porcji warzyw i owoców
Eksperci ds. żywienia zalecają spożywanie co najmniej 400 g owoców i warzyw dziennie w pięciu porcjach. Jedną z takich porcji może być szklanka soku (ok. 200 ml). To dobry sposób na uzupełnienie diety w witaminy i składniki mineralne, zwłaszcza w codziennym, zabieganym życiu.Szklanka soku, czyli około 200 ml, może stanowić jedną z 5 zalecanych dziennych porcji warzyw i owoców. Taka ilość soku dostarcza cennych składników odżywczych, jak witaminy, składniki mineralne i antyoksydanty, które wspierają zdrowie organizmu. Warto podkreślić, że soki owocowe, warzywne czy warzywno-owocowe mogą ułatwić uzupełnianie dziennego zapotrzebowania na te składniki, szczególnie u osób, które mają trudności z regularnym spożywaniem świeżych owoców i warzyw..
Fakt 2: Soki mogą stanowić doskonałe źródło nawodnienia
Soki to produkty uzupełniające płyny w organizmie z uwagi na wysoki udział wody w swoim składzie. Sok to produkt, który powstaje z warzyw i owoców, w związku z tym zawiera dokładnie taką samą ilość wody, co warzywa i owoce, z których jest pozyskany. Warto wspomnieć, że warzywa i owoce w ponad 80%-90% składają się z wody. Dodatkowo owoce i warzywa oraz otrzymane z nich soki dostarczają znaczące ilości substancji mineralnych – przede wszystkim potasu, szczególnie ważnego w zachowaniu ogólnej równowagi elektrolitycznej w organizmie człowieka. Zatem sok to produkt dostarczający organizmowi płynów, a dodatkowo niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania substancji odżywczych oraz bioaktywnych, występujących w warzywach i owocach.
Fakt 3: Soki dostępne w sklepach są kontrolowane pod względem jakości
Jakość soków dostępnych w sklepach jest ściśle kontrolowana przez instytucje takie jak Inspekcja Handlowa, Sanepid czy Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Soki muszą spełniać surowe normy, co daje konsumentom pewność, że są one produktem bezpiecznym i naturalnym.
Fakt 4: Soki owocowe są naturalnym źródłem witamin
Soki są cennym źródłem witamin i składników mineralnych. Przykładowo, szklanka soku pomarańczowego dostarcza znaczną ilość witaminy C, a sok marchwiowy – witaminy A w postaci beta-karotenu. Jak podkreśla dietetyk Anna Kowalska, „soki owocowe mogą być doskonałym uzupełnieniem diety, dostarczając kluczowych składników odżywczych, zwłaszcza w okresach, gdy trudniej o świeże owoce i warzywa”.
Fakt 5: Soki mają taką samą kaloryczność co warzywa i owoce, z których zostały pozyskane
Wiele osób obawia się kaloryczności soków. Niepotrzebnie.
– Nie należy się obawiać wartości energetycznej soków, nawet na diecie redukcyjnej! Trzeba je jednak wliczać do codziennego bilansu energetycznego. Przykładowo, sok pomidorowy dostarcza około 17 kcal w 100 ml, co czyni go lekką i niskokaloryczną propozycją. Ponadto, dzięki bogactwu składników odżywczych, takich jak potas, likopen i witaminy, sok pomidorowy wspiera zdrowy styl żywienia, nie wnosząc znaczącej wartości kalorycznej – podkreśla Milena Nosek, dietetyk kliniczny.
MITY
Mit 1: Do soków owocowych dodawany jest cukier
Jednym z najczęściej powtarzanych mitów jest przekonanie, że do soków owocowych dostępnych w sklepach dodaje się cukier. Jednak zgodnie z przepisami obowiązującymi w Unii Europejskiej i Polsce, do soków owocowych nie wolno dodawać żadnych cukrów, syropu glukozowo-fruktozowego ani żadnych sztucznych słodzików. Soki owocowe zawierają tylko naturalnie występujące cukry, obecne naturalnie w owocach, z których są pozyskiwane.
Mit 2: Soki otrzymywane z soku zagęszczonego są mniej zdrowe
Określenie „soki z koncentratu” większości konsumentów kojarzy się negatywnie, a tak naprawdę określenie to oznacza „soki z soku zagęszczonego”. Soki powstałe z soku zagęszczonego, to soki uzyskane z zagęszczonego soku lub przecieru, do których dodano z powrotem taką ilość wody, która wcześniej (na etapie zagęszczania w produkcji) została z nich odparowana. Woda ta musi spełniać normy jakości wody pitnej, co gwarantuje bezpieczeństwo produktu. Sok zagęszczony powstaje w szczycie sezonu zbioru, gdy owoce i warzywa są najbogatsze w składniki odżywcze, co przekłada się na wysoką jakość i wartość odżywczą finalnego produktu. Niezależnie od metody produkcji, zarówno soki z koncentratu, jak i te bezpośrednie, są wytwarzane z tych samych świeżych owoców i warzyw.
Mit 3: Soki zawierają konserwanty i sztuczne barwniki
Nieprawdziwe jest także przekonanie, że soki dostępne w sklepach są pełne konserwantów i sztucznych barwników. Polskie i unijne prawo jasno zakazuje dodawania takich substancji do wszystkich soków z owoców i warzyw.
Mit 4: Soki pasteryzowane tracą wszystkie wartości odżywcze
Proces pasteryzacji jest w pełni bezpieczny i zdrowy, oraz podobny do tego, który czasem sami stosujemy w domu podczas robienia przetworów na zimę. Od tego domowego procesu różni się tym, że dzięki zaawansowanym rozwiązaniom podczas pasteryzacji zminimalizowana jest utrata nieodpornych na wysokie temperatury witaminy C. Inne składniki takie jak związki mineralne czy makroelementy są w większości stabilne, a czasami nawet jak likopen zwiększają aktywność w wyniku obróbki termicznej. Rolą pasteryzacji jest przy jednoczesnym zachowaniu wartości odżywczych, zniszczenie drobnoustrojów i enzymów, które pozostawione w soku, będą prowadzić do naturalnego procesu psucia produktu.
Mit 5: Soki są odpowiedzialne za nadmierne spożycie cukru
Wielu ludzi obawia się, że regularne spożywanie soków prowadzi do nadmiernego spożycia cukru. Prawda jest jednak taka, że soki zawierają wyłącznie cukry naturalnie występujące w owocach, a nie dodane substancje słodzące. Dodatkowo, przeciętne spożycie soków w Polsce wynosi zaledwie około 15 litrów/osobę/rok zatem 40 ml soków dziennie (3 łyżki stołowe), stanowi zaledwie symboliczną ilość soku, a szkoda ponieważ jest źródłem wielu antyoksydantów, które są niezbędne w naszej diecie.