Kwiaty nie tylko do ozdoby, ale też do smaku
Świat roślin zachwyca barwą, aromatem i kształtem kwiatów, które odgrywają istotną rolę w procesie ich rozmnażania. Sięgając po kwiaty skupiamy się głównie na ich ozdobnej, dekoracyjnej i estetycznej funkcji. Dekorujemy nimi wnętrza pomieszczeń, obdarowujmy w dowód miłości, szacunku czy wdzięczności. Coraz częściej stanowią również i ukoronowanie naszych potraw. Przykładowo możemy wykorzystać chrzanową cierpkość kwiatów nasturcji, słodycz płatków róży czy miętowy smak stokrotki pospolitej. Często pozornie wyglądające delikatne kwiaty posiadają bogate walory smakowe oraz są naturalnym źródłem związków biologicznie czynnych (antocyjanów, flawonoidów, beta-karotenu, glukozynolanów, olejków eterycznych). Za tymi pojęciami ukrywa się nie tylko barwa, zapach, smak roślin, ale przede wszystkim ich właściwości prozdrowotne. Kwiaty ziół czy chwastów doskonale nadają się do przygotowania relaksujących i leczniczych herbat, zdrowotnych nalewek, maści czy aromatycznych przypraw. Barwą i aromatem urozmaicają i wzbogacają nasze potrawy: sałatki, pasty, sosy, zupy, tarty, makarony, pieczenie, koktajle oraz desery.
Jadalne kwiaty warzyw
Mówiąc o jadalnych kwiatach mamy na myśli głównie te z naszych ogrodów, łąk czy pól. Rzadko jednak zwracamy uwagę na jadalne kwiaty warzyw, a one też je mają! Z powodzeniem możemy wykorzystać kwiaty cukinii, dyni, fasoli szparagowej, rokiety siewnej (rukoli), rzodkiewki, szczypiorku czy czosnku. Duże, o żółtej barwie kwiaty dyni i cukinii doskonale smakują usmażone w cieście naleśnikowym lub faszerowane serem ricotta. Są barwnym dodatkiem sałatek i makaronów. Drobne kwiaty rukoli, fasolki czy rzodkiewki mogą być zwieńczeniem sałatek. Z kolei kwiaty warzyw cebulowych idealnie wzbogacają smak jajecznicy. Pamiętajmy również o wykorzystaniu kwiatostanów kopru ogrodowego i włoskiego, jako doskonałego dodatku do przygotowania słodkiego, aromatycznego masła, cukru lub soli.
Jadalne pąki kwiatów
Nie tylko barwne i aromatyczne kwiaty dodają oryginalności naszym potrawą. Dużym uznaniem, szczególnie w kuchni krajów śródziemnomorskich, cieszą się kapary, czyli pąki kwiatowe kapara ciernistego (Capparis spinosa L.). Wieloletniego, zimozielonego, dorastającego do 1 metra wysokości, płożącego krzewu o długich i cienkich pędach oraz białych lub różowych dużych kwiatach (średnicy do 7 cm), które wyrastają na długich szypułkach z nasady ogonka liściowego. Kwitną tylko przez jeden dzień, dlatego pączki kwiatowe zbiera się rano, pamiętając, że im mniejszy, tym lepszy jego smak. Po zakonserwowaniu w zalewie słodko-kwaśnej, słonej, w oliwie lub winie stanowią wyrazisty dodatek do sałatek warzywnych, sosów, past, potraw mięsnych, rybnych, makaronów czy pizzy. Ich słodko-kwaśny, lekko pikantny smak jest urozmaiceniem zarówno dań wyszukanych, jak i tych prostych. Należy pamiętać, że swój oryginalny smak tracą pod wpływem wysokiej temperatury.
Kapary oprócz wartości odżywczych (liczne pierwiastki mineralne, witaminy) cenione są również za swoje właściwości lecznicze. Wykazują działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwnowotworowe, przeciwcukrzycowe oraz ochronne na układ krążenia i wątrobę.
Istnieje polski odpowiednik kaparów. Są to …marynowane owoce nasturcji (Tropaeolum L.). Wyglądem i smakiem podobne są do tych odmian śródziemnomorskich, ale wykazujące inne właściwości (przeciwpasożytnicze, przeciwgorączkowe, poprawiające trawienie oraz działające żółciopędnie, moczopędnie i napotnie).
Karczoch (Cynara scolymus L.) to kolejna roślina warzywna o jadalnych kwiatach. Jest to bylina pochodząca z rejonu Morza Śródziemnego wytwarzająca długie (120–150 cm wysokości) pędy kwiatostanowe zakończone koszyczkami. W pełni rozwinięte posiadają niebieskie lub purpurowe kwiaty, przypominające wyglądem duży oset. Częścią jadalną jest grube, mięsiste dno kwiatowe, ale nierozwiniętego kwiatostanu oraz grube nasady listków okrywy koszyczka. Karczochy najczęściej spożywane są po ugotowaniu, podawane na przystawkę z sosami lub w sałatkach. Można je również zapiekać oraz smażyć. Oprócz podstawowych składników odżywczych są źródłem cynaryny, którą wykorzystuje się do produkcji preparatów żółciopędnych, wspomagających trawienie i pracę wątroby oraz przeciwmiażdżycowych.
Dobrze wszystkim znane rośliny uprawne kalafior (Brassica oleracea L. var. botrytis) i brokuł (Brassica oleracea L. var. botrytis italica), to również jadalne kwiaty warzyw. Ich częścią jadalną jest róża, która powstaje z wielokrotnie rozgałęzionej szczytowej części skróconego pędu kwiatostanowego. Róża kalafiora najpopularniej występuje w kolorze białym, ale na rynku dostępne są wersje żółte, zielone a nawet fioletowe. Brokuł wytwarza początkowo różę zwartą, o średnicy 8-15 cm, która stopniowo staje się luźniejsza. Po jej wycięciu z kątów liści wyrastają liczne pędy boczne (5-10) zakończone mniejszymi różami, o średnicy 4-8 cm, które użytkuje się podobnie jak różę główną.
Oba gatunki cenione są ze względu na walory smakowe oraz wartość odżywczą. Stanowią cenne źródło wielu minerałów, witamin oraz błonnika. W różach brokułu stwierdzono obecność sulforafanu, związku, któremu przypisuje się właściwości antynowotworowe. Róże mogą być spożywane na surowo z sosami, gotowane, zapiekane lub panierowane, a dzięki zamrażaniu dostępne są przez cały rok.
Reasumując, jadalne kwiaty warzyw nie tylko upiększają i wzbogacają nasze potrawy, ale przede wszystkim dbają o nasze zdrowie. Barwą i aromatem zachęcają i „wabią” nas do częstego ich stosowania.
“”
