Polskie warzywa i soki to nie tylko doskonały smak i bogactwo wartości odżywczych. To także naturalne źródła barwników, które od pokoleń wykorzystywane są zarówno w kuchni, jak i w gospodarstwach domowych. Buraki, cebula i szpinak potrafią zabarwić potrawy, pisanki, a nawet… usta i tkaniny! Te naturalne barwniki niosą ze sobą z resztą więcej korzyści – bo również te zdrowotne.
Burak, czyli czerwony superbohater
Czerwony kolor buraka zawdzięczamy betalainom, a szczególnie betaninie. Odpowiadają one za intensywny, purpurowy kolor warzywa i soku z buraka. Związki betalainowe oraz polifenolowe, zawarte w burakach, wykazują działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe[1].
Poza talerzem buraki mają też swoje zastosowanie na wielkanocnym stole. Ich sok to naturalny barwnik do pisanek. Skorupki jajek zanurzone w soku buraczanym nabierają subtelnie różowego lub mocno malinowego odcienia.
Co ciekawe, sok z buraka to również świetny, domowy… kosmetyczny tint! Kilka kropel wystarczy, by naturalnie zarumienić policzki lub nadać ustom świeży, różowy odcień – bez sztucznych dodatków.
Cebula, czyli cenne warstwy
Cebula to także bogate źródło przeciwutleniaczy, podobnie jak burak. Co więcej, doceniana jest w naturalnej medycynie jako metoda leczenia infekcji[2]. Z resztą nie sama cebula jest tu cenna, ale też jej… warstwy. Cebulowe łupiny to bowiem prawdziwy skarb. Zawierają barwnik – kwercetynę[3] – to wspomniany przeciwutleniacz wspierający odporność i działający przeciwzapalnie.
W tradycji ludowej cebulowe łupiny służyły do barwienia jajek na Wielkanoc. Gotowane z jajkami tworzą naturalne barwniki w odcieniach od złocistego po głęboki brąz. To piękna, ekologiczna alternatywa dla syntetycznych farbek. Warto wypróbować także cebulowe łupiny do barwienia jasnych, naturalnych tkanin.
Szpinak, czyli zielony górą
Zielony kolor szpinaku pochodzi od chlorofilu – barwnika roślinnego, który pełni ważną rolę w procesie fotosyntezy. A jak wiadomo – sam szpinak to niezwykle cenne i zdrowe warzywo. Polecany jest osobom z anemią (zawiera żelazo) i kobietom w ciąży (jest bogaty w foliany), a do tego zawiera potężną dawkę witaminy K[4].
Szpinak to także naturalny zielony barwnik do ciast, naleśników czy makaronów – wystarczy wmiksować go w masę przed obróbką termiczną. Tradycyjnie stosowany był również do barwienia pisanek. Ale uwaga – potrafi także trwale zabarwić tkaniny! Jeżeli marzymy o zielonym, naturalnie barwionym obrusie, szpinak będzie naszym sprzymierzeńcem.
Kolorowa moc
Burak, cebula i szpinak – niepozorne warzywa, które potrafią zaskoczyć. To naturalne źródła barwników, które od pokoleń mają zastosowanie kulinarne, estetyczne i zdrowotne. Barwią potrawy, jajka, tkaniny, a nawet… usta. Barwniki, takie jak kwercetyna, betanina czy chlorofil to dowód na to, że kolorowa naturalna dieta = dobrze zbilansowana dieta.
[1] //pttzow.up.poznan.pl/files/monografie/bioprodukty.pdf
[2] //apetytnapolskie.com/cebula-naturalny-sposob-na-przeziebienie/
[3] Marcin Horbowicz, Teresa Kotlińska, Zróżnicowanie Zawartości Flawonoli W Niektórych Uprawnych I Dzikich Gatunkach Z Rodzaju Allium, Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 1998.
