Reakcja glikemiczna
Każdy z nas w ciągu dnia spożywa węglowodany. Stwierdzono jednak, że reakcja organizmu tzw. reakcja glikemiczna jest zróżnicowana dla różnych węglowodanów. Wolniej przyswajalne węglowodany wywołują odmienną reakcję glikemiczną. Na tej podstawie opracowano koncepcję indeksu glikemicznego (IG). Indeks glikemiczny to wskaźnik, który określa procentowo wzrost poziomu cukru we krwi, na dwie godziny po zjedzeniu posiłku węglowodanowego. Istnieją trzy ogólne kategorie żywności oparte na wartościach IG:
- żywność o wysokim IG (³ 70),
- żywność o średnim IG (56-69),
- żywność o niskim IG (£ 55).[1]
Indeks glikemiczny
Indeks glikemiczny produktów został opracowany z myślą o diabetykach, u których ważne jest, aby poziom cukru we krwi był na stałym poziomie. Spożywanie żywności o niskim IG zamiast żywności o wysokim IG ma pozytywny wpływ na obniżenie poziomu glukozy poposiłkowej i kontrolowanie skoków glukozy we krwi co może mieć negatywne konsekwencje zdrowotne. Węglowodany całkowicie i łatwo przyswajalne, takie jak glukoza, maltodekstryna, skrobia (produkty o wysokim IG) powodują szybki wzrost poziomu glukozy we krwi, a następnie jej równie szybki spadek. Indeks glikemiczny ma jednak podstawową wadę – uwzględnia bowiem reakcję organizmu na pojedyncze produkty nie biorąc po uwagę wpływu innych składników na tempo wchłaniania glukozy. Tymczasem oprócz węglowodanów zawartych w żywności, na reakcję glikemiczną mogą wpływać tłuszcz i białko, zmieniając tempo, w jakim glukoza przedostaje się do krwioobiegu. U podstaw tego zjawiska leży wolniejsze tempo usuwania pokarmu z żołądka lub pasażu jelitowego, a także ograniczony dostęp do enzymów trawiennych. Z tego powodu wartość indeksu glikemicznego nie odzwierciedla wartości złożonego posiłku bądź diety, a jedynie poszczególnych produktów. Zatem istotne jest właściwe komponowanie posiłków, które będą zróżnicowane pod względem produktów.
Indeks glikemiczny warzyw, owoców i soków
Fruktoza powoduje niższy wzrost poziomu glukozy we krwi, w porównaniu do samej glukozy, w związku z czym żywność zawierająca fruktozę ma zwykle niski IG. Dlatego warzywa i owoce oraz soki owocowe to produkty o niskim IG. Niektóre warzywa o bardzo małej zawartości cukru nie posiadają IG.
Przykładowe wartość IG warzyw i owoców zamieszczono w poniższej tabeli [2].
[1] Brand-Miller J., et.al Glyecemic index, postprandial glycemia, and the shape of the curve in healthy subjects: analysis of a database of more than 1000 foods. Am J CIin Nutr. 2009, 89;97-105
[2] Atkinson FS, Foster-Powell K, Brand-Miller JC. International Tables of Glycemic Index and Glycemic Load Values: 2008. Diab Care 2008; 31(12); Table A1, A2.
