Jesienna aura często napawa nas nostalgią za latem, słońcem i wypoczynkiem. Warto jednak docenić korzyści płynące ze zmiany pór roku. Jesień w sadzie i ogrodzie to bogactwo produktów, które możemy wykorzystać, aby urozmaicić naszą dietę, wzmocnić organizm i przygotować się do zimy. Z części dobrodziejstw natury możemy korzystać przez cały rok, również poza sezonem. Bowiem, warzywa i owoce zebrane i przetworzone w sezonie mają najwięcej cennych substancji odżywczych.
Jesienne warzywa
Klasycznym jesiennym warzywem jest dynia, która zwiera wiele związków antyoksydacyjnych takich jak karetonoidy, polifenole czy flawonoidy. Substancje te wykazują właściwości hamujące powstawanie wolnych rodników co przekłada się na działanie przeciwzapalne czy przeciwnowotworowe. Są to również warzywa o dużej zawartości błonnika oraz prowitaminy A, (beta- karotenu), oddziałującej pozytywnie na układ odpornościowy oraz układ krążenia, zmniejszając m.in. ryzyko wystąpienia miażdżycy.
Czas na buraki
Buraki zawierają foliany, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, zwłaszcza w odniesieniu do układu krwionośnego i nerwowego. Są wykorzystywane do budowy erytroblastów czyli czerwonych krwinek, co chroni przed anemią. W dodatku kwas foliowy jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego, ponieważ wpływa na powstawanie neuroprzekaźników takich jak dopamina, adrenalina i noradrenalina, co decyduje nie tylko o naszym zdrowiu fizycznym ale również samopoczuciu, które często pogarsza się wraz z nadejściem chłodnych dni. Warto dodawać je do sałatek czy pić sok z buraka, który poprawia wydolność sercowo-oddechową, dlatego też osoby aktywne fizycznie powinny korzystać z tego naturalnego wsparcia organizmu.
Pomidory prosto z krzaka
Soczyste, pachnące, różniące się smakiem i aromatem, a przede wszystkim bardzo zdrowe. W czerwonych pomidorach jest najwięcej likopenu. Potwierdzono naukowo, że spożywanie produktów bogatych w likopen zmniejsza ryzyko raka prostaty u mężczyzn. Co ważne, obróbka termiczna zwiększa jego przyswajalność, więc przygotowując np. zupę pomidorową, czy sięgamy po sok w opakowaniu, zwiększamy biodostępność tego składnika. Owoce pomidorów zawierają również dużo potasu i witaminy C oraz kwasu foliowego.
Jesienne owoce
Jesień to również czas na nasze krajowe owoce. Owocują jabłonie, śliwy, grusze, aronia.
Owoce te są bogatym źródłem witaminy C, tak potrzebnej w walce z infekcjami. Witamina C odgrywa ważną rolę, ma działanie antywirusowe, aktywuje system immunologiczny, zwiększa odporność organizmu, szczególnie w okresach wytężonego wysiłku fizycznego, a także zmniejsza uczucie zmęczenia i znużenia oraz bierze udział w ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym.
Jesienią także warto pamiętać, że soki to dobry sposób na uzupełnienie witamin i składników mineralnych. Powstają one z warzyw i owoców, dlatego mają zbliżoną wartość odżywczą co one. Na przykład szklanka soku jabłkowego o pojemności ok. 200 ml pokrywa zapotrzebowanie na potas w wysokości aż 220 mg (12 % RWS), a jedna szklanka (ok. 200 ml) soku marchwiowego pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę A.
*tekst powstał w konsultacji z ekspertem, dr Agnieszką Kozioł-Kozakowską, dietetyk i Adiunkt w klinice Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia, Kierownik Pracowni Dietetyki Pediatrycznej UJ CM, Specjalizuje się w leczeniu dietetycznym.
