Wrzesień – miesiąc pierwszych chłodnych wieczorów, rozpoczęcie roku szkolnego oraz… obfitość w sadach! Owoce złotej, polskiej jesieni: jabłka, gruszki i śliwki, zaczynają królować na naszych stołach. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat ich odmian oraz wartości odżywczych, zapraszamy do lektury.
Koniec sezonu na letnie owoce – truskawki, maliny, czy jagody, nie musi oznaczać rezygnacji z owocowych przekąsek. Jesień obfituje w jabłka, najpopularniejsze owoce w Polsce, ale również gruszki czy śliwki. Doskonale smakują samodzielnie, ale też jako składnik surówek, soków, potraw mięsnych oraz wszelkiego rodzaju wypieków.
Jabłka – skarb polskich sadów
Polska to największy w Europie oraz trzeci z kolei producent jabłek na świecie. Są spożywane w postaci surowej lub przetworów – przede wszystkim soku jabłkowego. To źródło błonnika oraz polifenoli wykazujących działanie antynowotworowe.[1] Zawierają również potas, który wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego oraz ciśnienie krwi.[2] Występują w wielu odmianach. Nasze ulubione to:
- Antonówka Półtorafuntowa – bardzo duże owoce o biało-kremowej skórce. Są kruche, mało soczyste i lekko aromatyczne. Ze względu na konsystencję miąższu, doskonale nadają się na kompoty oraz szarlotkę. Występują też pod nazwą Śmietanówka.
- Koksa Pomarańczowa – małe owoce o grubej, zielonkawo-żółtej skórce z intensywnym, czerwonym rumieńcem. Wyjątkowo smaczna, słodka i pełna aromatu odmiana. Idealnie nadaje się do spożycia samodzielnie – „prosto z drzewa”.
- Reneta Szara – dość duże, kuliste owoce w zielonym kolorze, z niewielkim, różowym rumieńcem. Są odporne na mróz, jednak podatne na choroby. Przez swój kwaskowaty, charakterystyczny smak wykorzystuje się je głównie do przyrządzania sałatek, surówek lub placków.[3]
Gruszki – soczysty smak jesieni
Tak samo, jak jabłka występują w lokalnych sklepach przez cały rok. To pyszne i soczyste owoce o dużej zawartości wody (aż 85%).[4] Dzięki zawartości błonnika oraz kwasów organicznych, polecane są na problemy żołądkowe.[5] Stanowią doskonały dodatek do wytrawnych dań – ich lekko cierpka słodycz przełamuje smak wielu wykwintnych potraw. Dobrze komponują się z serami i orzechami. Oto kilka odmian, o bardzo wdzięcznie brzmiących nazwach:
- Józefinka – grusza tej pochodzącej z Belgii odmiany, posiada małe, zielone, przypominające jabłka owoce. Dojrzewa dość późno, bo nawet w pierwszych tygodniach października.
- Faworytka – jej duże, zielono-czerwone owoce, zbiera się w drugiej połowie sierpnia. Cechuje je krótki okres przechowalności – jedynie dwa tygodnie. Są wyjątkowo smaczne i głównie deserowe.
- Paryżanka – posiada owoce o charakterystycznym „gruszkowatym” kształcie, z szorstką, zielono-brunatną skórką. W chłodni można je przechowywać aż do wiosny. Wykorzystywane do produkcji soków i kompotów.[6]
Śliwki – purpurowa słodycz na chłodniejsze dni
To właśnie śliwki, zaraz po wiodących prym owocach jabłoni, kojarzą nam się z jesienno-zimowymi przetworami i wypiekami. Kompot z suszu to przysmak mający w sobie ducha świąt, a dżem śliwkowy jest klasycznym dodatkiem do naleśników. Jednak najzdrowszym wyborem jest spożywanie ich na surowo lub w popularnej, suszonej postaci. Znane są ze swoich właściwości regulujących pracę układu pokarmowego. Dzięki zawartości pektyn poprawiają nasz proces trawienia.[7] Jedną z odmian śliwy jest również mirabelka. A do tych najbardziej rozpoznawalnych należą:
- Lubaszka – owocuje w pierwsze połowie września, posiada małe, granatowe owoce z niebieskim nalotem, kolorem do złudzenia przypominającym borówki amerykańskie.
- Renkloda Althana – plonuje obficie, lecz często przemiennie. Jej owoce są kuliste, z biało-fioletowym nalotem i bordowym rumieńcem. Nadaje się do spożywania samodzielnie.
- Węgierka Łowicka – pochodząca z Łowicza odmiana, obecnie uprawiana w całej Polsce. Miąższ z owoców średniej wielkości ma zielonozłoty odcień i doskonale smakuje „prosto z drzewa” lub przesmażony na powidła.[8]
W czasie nadchodzącej jesieni, włącz do swojej diety, jak najwięcej dostępnych lokalnie owoców, które mogą posłużyć ci jako alternatywa dla słodkich przekąsek. A jeśli masz mało czasu, jedną z dziennych porcji może stanowić sok! Oprócz jabłkowego, wypróbuj również ten z gruszek i śliwek!
[1] www.apetytnapolskie.com/jablko-najpopularniejszy-polski-owoc/
[2] www.apetytnapolskie.com/sok-jablkowy-plynne-polskie-zloto/
[3] Tradycyjne sady przydomowe, red. R. Sobieralska, J. Pająkowska, Świecie 2008/2009.
[4] www.apetytnapolskie.com/gruszka-soczysty-smak-polskiej-jesieni/
[5] Tamże.
[6] Tradycyjne sady przydomowe, red. R. Sobieralska, J. Pająkowska, Świecie 2008/2009.
[7] www.apetytnapolskie.com/sliwka-mnogosc-smakow/
[8] Tradycyjne sady przydomowe, red. R. Sobieralska, J. Pająkowska, Świecie 2008/2009.
