Aby móc cieszyć się witalnością i dobrym samopoczuciem każdego dnia powinniśmy zadbać o swoje zdrowie. Eksperci podkreślają, że podstawową metodą zapobiegania wielu chorobom, w tym chorobom układu sercowo-naczyniowego jest zmiana stylu życia w tym sposobu żywienia. Dowiedzmy się więcej, co warto zmienić w codziennych nawykach, aby zadbać o prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Zbilansowana dieta podstawą zdrowia
Zmiana stylu życia ma na celu z jednej strony ograniczenie podaży energii (w profilaktyce otyłości), zmniejszenie spożycia soli i nasyconych kwasów tłuszczowych, a z drugiej strony zwiększenie spożycia warzyw i owoców jako produktów o niskim indeksie glikemicznym i wysokiej wartości odżywczej. Nie ulega wątpliwości, że owoce i warzywa powinny być składnikiem zrównoważonej diety a i ich ilość powinna wynosić co najmniej 400 g/dzień/osobę. Jedną porcję może stanowić sok owocowy lub warzywny. Wyniki badań jednoznacznie wskazują, że zwiększona konsumpcja owoców i warzyw jest korzystna dla zdrowia, sprzyja zmniejszeniu występowania nie tylko nadciśnienia, ale także udaru i zawału serca. Jakie składniki warzyw i owoców w największym stopniu odpowiadają za dobrą kondycję układu sercowo-naczyniowego?
-
Fitozwiązki
Owoce i warzywa oraz otrzymane z nich produkty np. soki obfitują w roślinne związki o nazwie polifenole. Wyniki badań wskazują na ich działanie profilaktyczne w zakresie chorób układu sercowo-naczyniowego głównie poprzez mechanizmy antyoksydacyjne, przeciwzapalne, antyagregacyjne, przeciwarytmiczne oraz uszczelniające naczynia kapilarne. Szczególnie działanie antyoksydacyjne i przeciwzapalne tych związków wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka rozwoju miażdżycy naczyń. Związki te głównie flawonoidy wspólnie z witaminą C, hamują aktywność związku o nazwie hialuronidaza w efekcie zmniejsza się przepuszczalność i łamliwość naczyń krwionośnych co przekłada się na ich uelastycznianie i wzmocnienie.[1]
-
Błonnik pokarmowy
Składnikiem warzyw i owoców o licznych potwierdzonych korzyściach zdrowotnych jest błonnik pokarmowy. Błonnikiem nazywamy węglowodany oporne na trawienia i wchłaniania w jelicie oraz posiadające właściwości do całkowitej lub częściowej fermentacji. Jednym z potwierdzonych prozdrowotnych efektów błonnika jest zmniejszania ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego m.in. poprzez obniżanie poziomu cholesterolu we krwi. W badaniach epidemiologicznych wykazano np., że pektyny i związki fenolowe jabłek, mogą obniżać cholesterol i triglicerydy zawarte we krwi tym samym zmniejszać ryzyko rozwoju miażdżyca.
-
Składniki mineralne i witaminy
Z punktu widzenia prawidłowego funkcjonowania układy sercowo-naczyniowego należy wymienić potas. Ten składnik mineralny wpływa przede wszystkim na utrzymanie prawidłowego ciśnienia krwi. Szczególnie bogate w potas są pomidory i ich przetwory, jedna szklanka soku pomidorowego dostarcza ok. 500 mg tego składnika, dlatego sok ten jest polecany osobom zmagającym się z chorobami układu krążenia. Spośród witamin natomiast to kwas foliowy pełni rolę profilaktyczną jak chodzi o choroby układu krążenia, jego niedobór przyczynia się do wzrostu homocysteiny składnika, który zwiększa ryzyko rozwoju miażdżycy. Bardzo dobry źródłem kwasu foliowego są buraki czerwone i coraz popularniejszy otrzymany z nich sok, którego jedna szklanka pokrywa dzienne zapotrzebowanie na tą cenną witaminę.
___
*tekst powstał w konsultacji z ekspertem, dr Agnieszką Kozioł-Kozakowską, dietetyk i Adiunkt w klinice Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia, Kierownik Pracowni Dietetyki Pediatrycznej UJ CM, Specjalizuje się w leczeniu dietetycznym.
[1]Manach C., Scalbert A., Morrand C., Remesey, Jimenez L., 2004, Polyphenols: food sources and bioavailability. American Journal of Clinical Nutrition, 79,5,727-747
