Jak w zimie zadbać o zbilansowaną dietę?

Choć dietetycy zalecają codzienne spożywanie warzyw i owoców, na polskich talerzach jest ich wciąż zbyt mało. Zimą ilość składników odżywczych w naszej diecie dodatkowo spada, podobnie jak maleje różnorodność posiłków. Badania* pokazują, że nawet mając dostęp do całej palety warzywno-owocowych przetworów, najczęściej sięgamy po ziemniaki, a tylko 13 proc. respondentów odżywia się zgodnie z zaleceniami.

Wiemy, że trzeba, ale nie jemy

Narodowe badania konsumpcji warzyw i owoców, przeprowadzone w styczniu i lutym 2021 r. przez Kantar Polska na zlecenie Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw, potwierdzają, że nasza świadomość żywieniowa ma się całkiem dobrze. Pytani o zdrowy sposób żywienia, Polacy bez wahania wymieniają dietę bogatą w warzywa i owoce. Deklarują też, że chcieliby jeść zdrowo, choć praktyka pokazuje co innego –Tylko 13 proc. respondentów przyznało, że sięga po nie we wzorcowych ilościach, a więc na każdy posiłek spożywa warzywa lub owoce o objętości przynajmniej połowy jedzonego dania. W efekcie, choć powinniśmy spożywać min. 400 g warzyw i owoców dziennie, Polacy jedzą ich ok. 280 g[1]. Warto to zmienić, bo stanowią one podstawę zbilansowanej diety, pozytywnie wpływającą na funkcjonowanie organizmu.

Raczej wąski repertuar warzyw

Pomimo mody na gotowanie, zimą rzadko eksperymentujemy z warzywami w kuchni, polegając na potrawach i smakach, do których jesteśmy przyzwyczajeni. Zwykle nie mamy pomysłu na te produkty i w efekcie tylko 1 na 5 konsumentów warzyw dba o ich szeroką reprezentację w diecie. Pozostali  ograniczają się do klasyki: ziemniaków, które jada 98 proc. z nas, cebuli (90 proc.), marchwi (87 proc.), nieco rzadziej pomidorów (85 proc.). Choć bogate w wartości odżywcze, te 4 warzywa same nie wystarczą, by właściwie zbilansować jadłospis. Zdaniem żywieniowców ilość to tylko połowa sukcesu – w diecie liczy się też różnorodność, dlatego warto do niej włączyć warzywa z 5 grup kolorystycznych, które dostarczą nam różnego typu składników odżywczych.

Polskie jabłka na pierwszym miejscu

Wyniki lutowych badań konsumpcji owoców i warzyw dowodzą, że w kwestii owoców nasze preferencje smakowe są również dość tradycyjne. Na pierwszym miejscu wciąż znajdują się jabłka – łatwo dostępne i stosunkowo niedrogie, cieszą się popularnością przez cały rok. Zimą, gdy trudniej o inne owoce, po jabłka sięgamy chętnie: w lutym jadło je aż 89 proc. Polaków, z czego połowa przynajmniej 2-3 razy w tygodniu, a co 5. przynajmniej raz.

Przepis na lepszą dietę zimą

Słabszy dostęp do świeżych produktów to tylko jedna z podanych przyczyn, dla których zimą rzadziej sięgamy po warzywa i owoce. Badani przez Kantar Polska respondenci przyznają, że barierą dla lepszych nawyków żywieniowych jest dla nich często brak czasu.

Sezonowa oferta warzyw oraz owoców jest bogata także zimą i warto z niej korzystać – komentuje wyniki Narodowego badania konsumpcji warzyw i owoców dr Barbara Groele, Sekretarz Generalny Stowarzyszenia Krajowa Unia Producentów Soków. Nieco trudniej polemizować z brakiem czasu jako argumentem, jednak osoby zabiegane, ale nie tylko, mogą urozmaicać dietę gotowymi produktami i przetworami z warzyw i owoców, np. sokami. Warto pamiętać, że szklanka soku o pojemności 200 ml stanowi wartościowy ekwiwalent jednej z 5 zalecanych dziennych porcji owoców i warzyw. W ten sposób zwiększymy spożycie tych produktów, które są niezwykle istotne dla naszego zdrowia. W sezonie zimowym, kiedy dostęp do świeżych owoców i warzyw może być utrudniony, szczególnie zachęcamy do sięgania po gotowe produkty owocowo-warzywne. Sok to dobra i wygodna propozycja np. na podwieczorek, zamiast innych przekąsek. Badania Kantar Polska pokazały, że akurat na ten posiłek warzywa i owoce spożywamy najrzadziej – dodaje Barbara Groele.

Dieta bogata w warzywa i owoce przynosi wiele korzyści. Oprócz witamin i składników mineralnych, warzywa i owoce to bogactwo smaków oraz zastosowań. Osoby, które zwiększyły ich ilość w swojej diecie przyznają, że odkryły nowe możliwości kulinarne, a ich codzienne menu jest nie tylko zdrowsze, ale też smaczniejsze.

* „Narodowe badania konsumpcji warzyw i owoców”, styczeń-luty 2021 r., realizowane z inicjatywy Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw przez Kantar Polska. Projekt sfinansowany jest ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw.

[1] Dane IERiGŻ oraz GUS za 2018 rok łącznie z wybranymi przetworami bez soków na podstawie badania gospodarstw domowych