Warzywa i owoce zazwyczaj charakteryzują się niską wartością energetyczną i wysoką gęstością odżywczą, co oznacza, że w przeliczeniu na jednostkę energii zawierają wiele cennych składników odżywczych. Wpływają one nie tylko na prawidłowe funkcjonowanie organizmu, ale także poprawiają samopoczucie i dodają energii podczas mroźnych, zimowych dni. Dlatego warto szukać sposobów, dzięki którym możemy jak najczęściej korzystać z dobrodziejstwa warzyw i owoców. Kiszonki, dżemy, soki, smoothie to tylko nieliczne przetwory z polskich owoców i warzyw, które są sposobem na odrobinę smaku lata w chłodniejsze pory roku, a także porcję witamin i składników mineralnych.
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele ciekawych przetworów z owoców i warzyw, które doskonale pomogą nam urozmaicić dietę, skrócić czas przygotowania posiłków oraz dostarczą cennych witamin. Warto podkreślić, że dzisiejsza technologia pozwala na produkcję żywności w taki sposób, aby zachowała ona wysoką wartość odżywczą. Dzieje się tak między innymi ze względu na często stosowany (zarówno w domowych warunkach, jak i w przemyśle), proces pasteryzacji, a także dzięki wykorzystaniu odpowiednich opakowań.
Mrożenie
Mrożenie jest jedną z najpopularniejszych, a zarazem najlepszych metod utrwalania żywności, w tym warzyw i owoców. Mrożone owce i warzywa zachowują większość witamin i składników mineralnych, spożywając je możemy uzupełnić niedobory cennych składników odżywczych w naszej diecie. Mrożonki można wykorzystać do przygotowania zup, dań głównych czy deserów.
Kiszenie
Jednymi z najchętniej wykonywanych przetworów z polskich warzyw są kiszonki. Wymagają one stosunkowo niewiele pracy, a ich wpływ na zdrowie jest nieoceniony. Kisić można nie tylko kapustę i ogórki, ale również buraki, marchewkę, seler, cebulę, pomidory, paprykę czy fasolę. Kiszona kapusta to nie tylko porcja witaminy C, ale też naturalny probiotyk – ponieważ zawiera bakterie kwasu mlekowego, podobnie jak ogórki kwaszone.
Należy jednak pamiętać, że kiszonki to przetwory zawierające dużo soli, gdyż główną substancją konserwującą w tym przypadku jest sól, a podczas kiszenia wytwarzany jest konserwujący warzywa kwas mlekowy. Należy aby zwrócić uwagę, by kiszone produkty były odcięte od dopływu tlenu poprzez ugniatanie lub ubijanie. Prawidłowo wykonane kiszonki dojrzewają około miesiąca i można je przechowywać od 6 do nawet 12 miesięcy po wcześniejszej pasteryzacji.
Suszenie
Do warzyw i owoców, które warto suszyć należą: morele, śliwki, jabłka, daktyle, gruszki i włoszczyzna. Suszyć warto również grzyby. Jeśli chcemy, aby suszone owoce poza smakiem zachowały duże ilości witamin, zrezygnujmy z suszenia owoców o dużej zawartości wody, takich jak truskawki, porzeczki, poziomki czy agrest. Ze względu na to, że proces suszenia jest długotrwały i tak długie działanie temperatury spowoduje straty np. witaminy C.
Pasteryzacja
Zimą warto również sięgać po produkty pasteryzowane. Rozwiązania nowoczesnej technologii pozwalają na zminimalizowanie utraty nieodpornych na wysokie temperatury witamin. Podczas tego procesu zachowywana jest większość składników mineralnych oraz antyoksydantów. Warto też wiedzieć, ze pasteryzacja ma korzystny wpływ na pomidory, gdyż dzięki obróbce termicznej zawartość likopenu wzrasta dwukrotnie. Dlatego warto wprowadzić do diety sok pomidorowy i inne pasteryzowane pomidorowe przetwory
Soki i smoothies
Soki i smoothies są również dobrym sposobem na uzupełnienie witamin i składników mineralnych. Powstają one z warzyw i owoców, dlatego mają zbliżoną wartość odżywczą co te produkty, za wyjątkiem błonnika pokarmowego, którego w soku jest mniej niż w surowcach. Na przykład Szklanka soku jabłkowego o pojemności ok. 200 ml pokrywa zapotrzebowanie na potas w wysokości aż 220 mg, a jedna szklanka (ok. 200 ml) soku marchwiowego pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę A.
Warto także szukać produktów wyróżniających się certyfikatami, które stanowią potwierdzenie wysokiej jakości danego artykułu spożywczego. Produktom owocowo-warzywnym dedykowany jest System Jakości Certyfikowany Produkt (CP). Sięgając po produkty z logo CP mamy pewność, że zostały one wyprodukowane bez dodatku cukrów, słodzików, konserwantów, sztucznych aromatów czy barwników, a dodatkowo mają wysoką wartość odżywczą. Oznaczenie CP ułatwia konsumentom wybór produktów o prozdrowotnych właściwościach np. soków czy smoothies, które wykazują deklarowane na opakowaniu działanie. Każdy wyrób ubiegający się o znak CP musi bezwzględnie mieć taką zawartość witamin i składników mineralnych, która pozwala na umieszczenie na opakowaniu oświadczeń zdrowotnych i/lub żywieniowych. To daje konsumentowi dodatkową korzyść – wie on, jakie składniki odżywcze znajdują się w produkcie oraz jakie jest ich prozdrowotne znaczenie.
