fbpx

Kolorowe warzywa pomarańczowe, czerwone, fioletowe kojarzą się z bogactwem składników odżywczych i tak w istocie jest. Tymczasem białe warzywa gorzej radzą sobie z konkurencją. Często są postrzegane jako mniej wartościowe. Czy ich biały kolor powoduje, że są mniej zdrowe? Nic bardziej mylnego. Białe warzywa np. rzepa, seler, pietruszka to również skarbnica witamin, składników mineralnych i innych prozdrowotnych związków. Są to warzywa również powszechnie dostępne, zatem nic nie stoi na przeszkodzie aby włączyć je do codziennej diety.

Rzepa – właściwości

Rzepa jest warzywem z rodziny kapustnych, kiedyś często uprawiana, potem zapomniana, obecnie znów wraca do łask. Była już uprawiana w starożytnej Grecji i Cesarstwie Rzymskim. Korzeń jest zgrubiały, o ostrym smaku, bardzo podobnym do smaku rzodkiewki, jadalny jest zarówno korzeń jak i liście. W dolnej części zwykle jasny, w górnej czerwony, ciemnoczerwony lub prawie czarny. Nie bez powodu mówi się „zdrowy jak rzepa”, warzywo to obfituje bowiem w witaminy takie jak:

  • C,
  • B1,
  • B2,
  • PP,
  • składniki mineralne: potas, żelazo, magnez, wapń, cynk, fluor, mangan.

Rzepa charakteryzuje się również wysoką zawartością witaminy K, która przede wszystkim uszczelnia naczynia krwionośne, a tym samym zapobiega ich pękaniu oraz zapewnia prawidłową krzepliwość krwi. Dodatkowo warzywo to zawiera  glikozydy gorczyczne bogate w związki siarki, mają one bardzo silne działanie  pobudzające ukrwienie skóry, wydzielanie śliny oraz soków trawiennych i żółci. W rzepie znajdują się również mało doceniane i znane fitoncydy – substancje, które mają działania hamujące rozwój mikroorganizmów chorobotwórczych.

Korzeń rzepy jest niskokaloryczny 100g to zaledwie 33 kcal zawiera również dużo błonnika pokarmowego, który daje uczucie sytości przez co warzywo to świetnie nadaje się dla osób dbających o figurę lub na dietach odchudzających. Błonnik pokarmowy ma również działanie profilaktyczne jak chodzi o nowotwór jelita grubego oraz miażdżycę naczyń. Rzepa jest uprawiana nie tylko ze względu na walory odżywcze. Wykorzystywana jest również w kosmetyce szczególnie cenna jest dla skóry głowy. Wyciąg z rzepy ma działanie odkażające i działają przeciwłojotokowo. Właśnie dlatego rzepa jest składnikiem tak wielu kosmetyków do włosów.

rzepa polska przed chwilą wyrwana z pola

Seler – właściwości

Seler korzeniowy jest warzywem często stosowanym zwłaszcza jako dodatek do zup ze względu na swój aromat. Tymczasem świetnie smakuje na surowo, zachowuje wówczas więcej korzystnych składników odżywczych a zawiera ich nie mało. W korzeniu selera znajdują się w szczególności witaminy z grupy B:

  • B1,
  • B2,
  • B6,
  • PP oraz nieco mniej wit. C.

Zawiera również składniki mineralne takie jak:

  • żelazo,
  • magnez,
  • wapń,
  • cynk,
  • fluor,
  • mangan,
  • szczególnie dużo zawiera potasu 330mg/ 100g produktu, który reguluje ciśnienie krwi.

Seler to warzywo niskokaloryczne o dużej zawartości błonnika pokarmowego, błonnik oprócz już wspomnianych właściwości dodatkowo poprawia perystaltykę jelit, zapobiega wzdęciom czy zaparciom.  Zasobny jest w fitozwiązki o właściwościach prozdrowotnych, w selerze znajdują się głównie flawony o właściwościach przeciwutleniających[1].

ćwiartka polskiego selera

Pietruszka – właściwości

Pietruszka to warzywo bardzo powszechnie wykorzystywane w polskiej kuchni. Jako składnik włoszczyzny korzeń pietruszki dodawany jest do zup, wywarów i sosów. Natka pietruszki służy do przyprawiania wielu potraw, zarówno samodzielnie, jak również jako składnik wielu mieszanek z suszonych ziół. Korzeń pietruszki charakteryzuje się dużą zawartością wit. C, folianów oraz witamin K, jest też niskokaloryczny. Najwięcej witamin C zawiera jednak natka pietruszki w 100g znajduje się 160 mg tej witaminy co stanowi 200% dziennego zapotrzebowania osoby dorosłej. W korzeniu pietruszki znajdują się liczne olejki eteryczne, które powodują że przygotowywane z nich dania są bardzo aromatyczne.

pietruszka polska i nać

Pamiętajmy o polskich białych warzywach i ich cennych dla zdrowia właściwościach. Włączamy je do codziennej diety, aby urozmaicać nasze dania i dostarczyć niezbędnych witamin i składników mineralnych wspierających prawidłowe funkcjonowanie organizmu.

*tekst powstał w konsultacji z ekspertem, dr Agnieszką Kozioł-Kozakowską, dietetyk i Adiunkt w klinice Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia, Kierownik Pracowni Dietetyki Pediatrycznej UJ CM, Specjalizuje się w leczeniu dietetycznym.

[1] Anna Kosiorek, Jan Oszmiański, Jacek Golański Podstawy do zastosowania polifenoli roślinnych jako nutraceutyków o właściwościach przeciwpłytkowych, Postępy Fitoterapii, 2/2013.