„5 porcji warzyw, owoców lub soku” – pod taką nazwą od lat prowadzimy program edukacyjnym, w ramach którego zwracamy uwagę, że te produkty są podstawą dobrze zbilansowanej diety. Zwiększanie świadomości żywieniowej w oparciu o dane naukowe to jednak nie tylko informowanie o zaletach warzyw, owoców i ich przetworów, takich jak soki, ale również walka z wszechobecnymi mitami dotyczącymi np. składu produktów.
Z tego względu z niezwykłą uwagą śledzimy wszelkie badania ankietowe, które pokazują, co Polacy sądzą np. o sokach dostępnych w sklepach. Badanie Kantar, przeprowadzone na zlecenie Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw, pokazuje, że Polacy są w dużej mierze świadomi wysokiej wartości odżywczej soków.
Prawie połowa badanych uważa, że soki owocowe są wartościowym uzupełnieniem codziennej diety, bo dostarczają wielu składników odżywczych i są źródłem witamin, wspierających funkcjonowanie organizmu. I jest to słuszne przekonanie – wartość odżywcza soków jest porównywalna do owoców i warzyw, z których powstają. Przykładowo, szklanka soku pomidorowego czy jabłkowego (ok. 200 ml) jest źródłem potasu, wspierającego m.in. pracę serca. Z kolei szklanka soku marchwiowego, dzięki zawartości beta-karotenu (prowitamina A), zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na witaminę A, wspierającą nasz wzrok i odporność. W soku pomidorowym dodatkowo znajdziemy likopen, silny antyoksydant zmniejszający stres oksydacyjny – jest więc ważny w profilaktyce nowotworowej. Ze względu na zwartość tych i innych, cennych składników odżywczych, szklanka dowolnego soku może stanowić 1 z 5 porcji warzyw i owoców dziennie, o czym wie 35% badanych. Co więcej, badania wykazują, że obecność soku w codziennym menu, w rekomendowanych ilościach, wiąże się ze stosowaniem bardziej jakościowej diety, zgodnej z rekomendacjami żywieniowymi[1],[2],[3]. Warto więc pamiętać o szklance soku dziennie.
Mity dotyczące składu soków
Zgodnie z przepisami prawa[4] do soków owocowych nie wolno dodawać cukrów, słodzików ani sztucznych dodatków, takich jak barwniki, aromaty czy konserwanty. Są to więc produkty w pełni naturalne, powstające w 100% z owoców. Ich wartość odżywcza może jedynie zostać zwiększona z korzyścią dla organizmu dzięki dodatkom witamin, co zawsze jest wyszczególnione w Składnikach na opakowaniu. Badanie pokazało, że coraz więcej osób zdaje sobie z tego sprawę, bo jedynie 28% badanych błędnie wskazało, że soki owocowe w ich opinii mogą zawierać sztuczne dodatki, zaś 35% osób niesłusznie zakłada, że soki owocowe mogą być dosładzane. Pamiętajmy więc, że jedyny cukier, który pojawia się w sokach, pochodzi z owoców, z których powstały.
Warto więc naprzeciw mitom postawić fakty, które są poparte zarówno badaniami naukowymi, jak i przepisami unijnymi i krajowymi w zakresie składu soków dostępnych w sklepie. Biorąc pod uwagę ich pozytywny wpływ na funkcjonowanie organizmu, sięgajmy po nie w rekomendowanych ilościach ok. 200 ml dziennie, co korzystnie wpłynie na naszą dietę.
Podsumowując, pamiętajmy więc, że:
- Soki to produkty powstające w pełni z owoców i warzyw – jeśli na opakowaniu widnieje napis „sok” to prawo gwarantuje nam, że w składzie nie znajdziemy sztucznych barwników, aromatów, słodzików czy konserwantów.
- Soki owocowe zawierają jedynie cukier, który znajdował się w owocach, z których powstały – nie można do soków owocowych dodawać żadnych cukrów, co również gwarantują nam przepisy prawa.
- Soki mają zbliżoną wartość odżywczą do owoców i warzyw – w końcu z nich powstają, zachowując wiele składników bioaktywnych, wpływających pozytywnie na ciało i umysł.
- Szklanka soku może być 1 z 5 porcji warzyw i owoców w ciągu dnia – dzięki wysokiej wartości odżywczej. Seniorzy mogą zastąpić 2 porcje 2 szklankami soku.
Zachęcamy do sięgania po minimum 5 porcji warzyw, owoców lub soku 😊
____
Materiał powstał na podstawie Narodowego Badania Konsumpcji Warzyw i Owoców, zrealizowanego przez Kantar dla Krajowego Związku Grup Producentów Owoców i Warzyw, wrzesień 2021
___
[1] Rampersaud and Valim. 100% citrus juice: Nutritional contribution, dietary benefits, and association with anthropometric measures. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017 Jan 2;57(1):129-140
[2] Crowe-White et al. Impact of 100% Fruit Juice Consumption on Diet and Weight Status of Children: An Evidence-based Review. Crit Rev Food Sci Nutr. 2016;56(5):871-84.
[3] O’Neil et al. Diet quality is positively associated with 100% fruit juice consumption in children and adults in the United States: NHANES 2003-2006. Nutr J. 2011;10:17
[4] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/12/WE z dnia 19 kwietnia 2012 r., Rozporządzenie Komisji UE nr 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011 r., zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008, oraz Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lutego 2013 r. – Dz.U. 2013 poz. 327 z późn. zm.
