Spożywanie dużej ilości warzyw i owoców stanowi podstawę zdrowej, odpowiednio zbilansowanej diety. Powszechnie wiadomo, że produkty te są bogactwem witamin, składników mineralnych, polifenoli i karotenoidów o właściwościach antyoksydacyjnych oraz błonnika. Wszystkie składniki korzystnie wpływają na wygląd zewnętrzny, prawidłowe funkcjonowanie organizmu oraz zdrowie psychofizyczne. Zdarza się jednak, że wpadamy w rutynę spożywania jedynie kilku naszych ulubionych produktów. Tego typu nawyki żywieniowe w dłuższej perspektywie mogą nie do końca pozytywnie wpływać na nasze samopoczucie, a nawet zdrowie. Jedząc jedno wybrane ulubione warzywo lub owoc nie dostarczymy organizmowi wszystkich niezbędnych składników, ponieważ każdy z produktów zawiera swój indywidualny komplet substancji odżywczych, a takie podejście niesie ryzyko niedoborów składników odżywczych.
Prawidłowo skomponowany jadłospis powinien opierać się na produktach jak najbardziej różnorodnych, które pozwolą dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych witamin, składników mineralnych i różnych cennych fitoskładników. W przypadku warzyw i owoców bardzo dobrze sprawdza się zasada codziennego spożywania pokarmów z różnych grup kolorystycznych.
Żółtopomarańczowe warzywa i owoce
Kolor ten wynika z obecności karotenoidów, które są silnymi przeciwutleniaczami. Żółte i pomarańczowe owoce i warzywa są bogactwem beta-karotenu (prowitamina A), który pomaga w zachowaniu ładnego, zdrowego wyglądu skóry, pomaga w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego oraz korzystnie wpływa na wzrok. W tej grupie znajdziemy m.in. marchew, dynię, morele oraz żółtą paprykę. Także w sokach o żółtopomarańczowej barwie (np. marchwiowym, marchwiowo-owocowym) znajdziemy duża dawkę prowitaminy A. Dlatego, warto po nie sięgać tym bardziej, że szklanka soku może stanowić jedną z zalecanej dziennej porcji warzyw lub owoców.
Moc zawarta w czerwieni
Czerwone warzywa i owoce charakteryzują się wysoką zawartością, barwników antocyjanów, które w zależności od pH mogą mieć barwę od czerwonej do fioletowej. Na szczególną uwagę zasługuje również antyoksydant likopen zawarty w pomidorach, którego przyswajalność zwiększa się pod wpływem obróbki termicznej, dlatego warto spożywać pasteryzowany sok pomidorowy. Wiele owoców i warzyw z tej grupy szczególnie bogata jest w witaminę C, która wspiera nasz organizm w walce z przeziębieniami. Do czerwonych warzyw i owoców zaliczamy m.in. czerwone jabłka, truskawki, buraki, czereśnie, czerwoną porzeczkę oraz czerwoną paprykę. Wszystkie te produkty są źródłem wielu witamin, składników mineralnych i innych fitoskładników niezbędnych w codziennej diecie.
Pamiętaj o fiolecie
Warzywa i owoce w kolorze fioletowym są szczególnie bogate w antocyjany, które mają silne działanie przeciwutleniające. Owoce i warzywa z tej grupy bogate są również w wiele różnorodnych składników mineralnych, witaminy, foliany oraz błonnik. W tej grupie produktów wyróżnić można jeżyny, wiśnie, borówki, aronię, czarne porzeczki, śliwki, czerwone buraki, bakłażany, czerwoną kapustę, oraz ciemne winogrona.
Zielone bogactwo kwasu foliowego
Warzywa i owoce w kolorze zielonym to przede wszystkim produkty o wysokiej zawartości chlorofilu. Zawierają również dużo folianów, które korzystnie wpływają m.in. na prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego, pomagają w prawidłowej syntezie aminokwasów, pomagają w prawidłowej produkcji krwi, w utrzymaniu prawidłowego metabolizmu homocysteiny, a także biorą udział w procesie podziału komórek. W codziennej diecie sprawdzą się jako baza sałatek, zup oraz jako dodatek do kanapek. Do tej grupy zaliczamy m.in. sałaty, szpinak, jarmuż, brokuły, brukselkę, zielony groszek, szparagi, kiwi oraz ogórka.
Białe warzywa i owoce na odporność
Produkty w kolorze białym to przede wszystkim bogactwo flawonoidów i olejków eterycznych, które są uznawane za naturalne antybiotyki i wspierają układ odpornościowy. Warzywa i owoce z tej grupy sprawdzą się szczególnie w okresie jesienno-zimowym, gdy panuje sezon przeziębień. Wprowadzisz je do codziennej diety przygotowując z nich potrawy lub dodając do dań czosnek, cebulę, por, cykorię, kapustę oraz kalafior.
Kierowanie się zasadą spożywania warzyw i owoców ze wszystkich grup kolorystycznych pozwala zapewnić organizmowi niezbędne składniki odżywcze, które w poszczególnych pokarmach znajdują się w różnych ilościach i proporcjach. Oczywiście, warto sięgać po swoje ulubione produkty spożywcze i komponować jadłospis w taki sposób, aby potrawy były dla nas smaczne, jednak nie zapominajmy, że we właściwym odżywaniu chodzi przede wszystkim o różnorodność i zbilansowanie składników. Pamiętajmy również, że jedną z 5 porcji warzyw i owoców może stanowić szklanka soku (200 ml), a także smoothie czy mus. Produkty te powstają z warzyw lub owoców, bez dodatku konserwantów, aromatów, barwników, a w sokach owocowych również cukru, więc stanowią one wartościowe uzupełnienie diety. Jednak przy wyborze przetworów z owoców i warzyw warto szukać tych najwyższej jakości – czytajmy etykiety i szukajmy certyfikowanych produktów – np. opatrzonych znakiem Certyfikowany Produkt (CP), który to wyróżnia produkty owocowe i warzywne, o najwyższej jakości i bez sztucznych dodatków i cukru. Co więcej, soki ze znakiem CP charakteryzuje wysoka zawartość składników odżywczych takich jak witaminy, składniki mineralne i inne fitoskładniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.