Problemy z płodnością dotykają wielu par na świecie, a w Polsce mogą dotyczyć nawet 20% osób w wieku rozrodczym. Choć stoją za nimi różne przyczyny, lekarze w jednym są zgodni: niezależnie od sytuacji, płodność zawsze warto wspierać właściwą dietą[1]. Jaka dieta najlepiej wpływa na płodność i które produkty powinny się w niej znaleźć?
Klucz do zachowania dobrego zdrowia i samopoczucia tkwi w naszym trybie życia i nawykach żywieniowych. Zbilansowana dieta, bogata w warzywa i owoce, pomaga zachować prawidłową masę ciała, a co za tym idzie – zapobiegać chorobom takim jak cukrzyca, miażdżyca oraz niektóre nowotwory. Jedzenie daje nam energię, ale też dostarcza składników odżywczych każdej komórce ciała. Jak się okazuje, może również mieć wpływ na płodność.
Pary, które planują potomstwo, a także te zmagające się z niepłodnością, oprócz zaleceń medycznych powinny wziąć pod uwagę także aspekt dietetyczny – mówi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska, dietetyk i adiunkt w Klinice Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia, Kierownik Pracowni Dietetyki Pediatrycznej UJ CM. Poprawie płodności sprzyjają między innymi kwasy omega-3, a także antyoksydanty, witaminy z grupy B (w tym kwas foliowy), mikroelementy oraz błonnik, łatwe do pozyskania z warzyw, owoców i soków. Warzywa i owoce powinny zresztą być podstawą diety przyszłych rodziców, a obok nich również selen z produktów pełnoziarnistych i jakościowe tłuszcze.
Dieta na płodność dla kobiet
Każdej kobiecie planującej macierzyństwo można doradzić, by postawiła na regularne posiłki, jedzone o stałych porach, a przy tym bogate odżywczo. Najlepiej wyeliminować z nich produkty przetworzone, a ilość spożywanego cukru i soli maksymalnie ograniczyć[2]. Badania prowadzone w ostatnich latach potwierdzają, że na zdolności reprodukcyjne kobiet korzystnie wpływa dieta oparta na żywności roślinnej, a w niej warzywa, owoce, zboża i jednonienasycone kwasy tłuszczowe pochodzenia roślinnego, np. z oliwy, oleju czy orzechów[3]. Spośród warzyw przyszłe mamy powinny wybierać te strączkowe (fasola, groch), zielone (brokuły, szpinak), a także buraki, które mogą być też w formie soku. Są one cennymi źródłami mikroelementów oraz kwasu foliowego, który wspiera prawidłowy rozwój płodu, a przy okazji wiąże się z mniejszym ryzykiem niepłodności[4].
Dieta na płodność dla mężczyzn
Naukowcy alarmują, że na przestrzeni ostatnich 40 lat przeciętna jakość męskiego nasienia spadła aż o połowę[5]. Wszystkiemu winien jest stres, zanieczyszczenie środowiska, a także uboga odżywczo dieta. To właśnie złe nawyki żywieniowe często sprawiają, że problem z zajściem w ciążę leży po stronie partnera, dlatego również on powinien zadbać o to, co jada na co dzień. Warto, by były to warzywa, owoce i soki bogate w błonnik (np. mętny sok jabłkowy, soki przecierowe, marchew, buraki) oraz przeciwutleniacze (np. sok pomidorowy, sok marchwiowy, owoce jagodowe, papryka). Jakość nasienia poprawiają również cynk i selen, obecne w warzywach strączkowych, kwasy tłuszczowe omega-3 z ryb i owoców morza, a także niskotłuszczowy nabiał[6].
Choć w prokreacji kobiety i mężczyźni mają do odegrania różne role, zalecenia dietetyczne pod kątem płodności są dla nich podobne. Część z nich to ogólne zasady zbilansowanego żywienia – na tyle uniwersalne, że sprawdzą się i podczas starań o dziecko, i po prostu na co dzień. A wsparte dodatkowo aktywnością fizyczną, z pewnością przysłużą się zdrowiu, nie tylko prokreacyjnemu.
[1] Kłosowicz J., Dieta dla płodności, Specjalistyczny Portal dla Dietetyków, //dietetycy.org.pl/dieta-dla-plodnosci/ [dostęp 17.10.2022 r.].
[2] Tamże
[3] Szostak-Węgierek D., 2011., ,,Sposób żywienia a płodność.”, Wydawnictwo Aluna, Medycyna Wieku Rozwojowego, XV, 4.
[4] Gaskins AJ, Chavarro JE. Diet and fertility: a review. Am J Obstet Gynecol. 2018;218(4):379-389. doi:10.1016/j.ajog.2017.08.010
[5] Levine H et al. Temporal trends in sperm count: a systematic review and meta-regression analysis. Hum Reprod Update 2017;23:646–59. doi.org/10.1093/humupd/dmx022
[6] Salas-Huetos A, James ER, Aston KI, Jenkins TG, Carrell DT. Diet and sperm quality: Nutrients, foods and dietary patterns. Reprod Biol. 2019;19(3):219-224.
