fbpx

AIAM5 to globalne porozumienie, którego głównym celem jest promowanie spożycia warzyw i owoców. O tym, jak ważnych jest 5 porcji tych produktów w codziennej diecie, a także o samej organizacji i Międzynarodowym Roku Owoców i Warzyw 2021, rozmawiamy z Manuelem Moñino Gómezem, Przewodniczącym Komitetu Naukowego Stowarzyszenia na rzecz Promocji Konsumpcji Owoców i Warzyw “5 a day” w Hiszpanii oraz Koordynatorem AIAM5 – Globalnego Sojuszu na Rzecz Promowania Spożycia Owoców i Warzyw “5 porcji dziennie”.

  1. Czym jest organizacja AIAM5? Jakie cele są najważniejsze dla AIAM5?

 AIAM5 to światowa organizacja non-profit działająca na rzecz promocji spożycia owoców i warzyw, w duchu idei „5 porcji dziennie” (ang. „5 a day”). Nie posiadamy osobowości prawnej, działamy w formie międzynarodowego porozumienia, w ramach którego przynależące podmioty współpracują na rzecz zwiększenia konsumpcji warzyw i owoców.

Naszym najważniejszym celem jest tworzenie silnej i skutecznej, międzynarodowej sieci kontaktów służącej do wymiany najnowszych informacji, zasobów oraz narzędzi komunikacyjnych, co może realnie przyczyniać się do wzrostu spożycia owoców i warzyw na całym świecie. Celem tego porozumienia jest wspieranie członków AIAM5 w skutecznych działaniach tak, aby mogli wydajnie i efektywnie dzielić się swoimi doświadczeniami w obszarze aktywności związanych z promocją warzyw i owoców. Chcemy sprawić, aby głos branży owocowo-warzywnej był ważnym elementem wpływającym na poprawę zdrowia publicznego na świecie.

  1. Skąd wziął się pomysł na „5 porcji dziennie” i współpracę między różnymi organizacjami?

Pierwsze programy bazujące na idei „5 a day” pojawiły się już w latach 80. w Stanach Zjednoczonych i zapoczątkowały komunikację opierającą się na rzetelnych informacjach i dowodach naukowych na temat warzyw, owoców i ich wpływu na zdrowie. W 2005 r. inicjatorzy tych programów zorganizowali pierwszy Kongres owocowo-warzywny, który odbył się w Meksyku. W tym samym czasie  utworzono Międzynarodowe Porozumienie Owocowo-Warzywne (ang. International Fruit and Vegetables Alliance, IFAVA), zrzeszające partnerów anglosaskich.

Proces tworzenia międzynarodowego porozumienia rozpoczął się w 2010 r. podczas kongresu zorganizowanego w Guadalajarze (Meksyk), na który zaproszono organizacje spoza regionu Ameryki Łacińskiej. Rok później, w 2011 r., powołano AIAM5 na VIII Międzynarodowym Kongresie Owoców i Warzyw, który odbył się w Madrycie. IFAVA, porozumienie partnerów anglosaskich, dołączyła w 2015 r., tworząc w rezultacie światowe porozumienie AIAM5 w formie, w której funkcjonujemy obecnie.

  1. Kim są członkowie AIAM5?

Porozumienie zrzesza partnerów o różnorodnym charakterze prawnym, są to głównie organizacje non-profit, funkcjonujące w branży owocowo-warzywnej. Obecnie AIAM5 skupia łącznie 39 podmiotów krajowych i międzynarodowych z ponad 30 krajów z całego świata.

  1. Jaka była rola AIAM5 w ogłoszeniu roku 2021 Międzynarodowym Rokiem Owoców i Warzyw (IYFV)?

Bardzo aktywnie wspieraliśmy inicjatywę chilijskiego rządu poprzez mobilizowanie naszych partnerów do poszukiwania ich rządowego wsparcia w kontekście Międzynarodowego Roku Owoców i Warzyw. Uczestniczyliśmy także w roli obserwatora w spotkaniach komitetu organizacyjnego, na których omawiano takie tematy, jak definicja owoców i warzyw, kluczowe przesłania, plan działania, spójny wizerunek. Porozumienie AIAM5 dzięki uczestnictwu w tych spotkaniach miało możliwość przedstawienia swojego punktu widzenia oraz zaprezentowania wiedzy i doświadczenia.

  1. Jak Międzynarodowy Rok Owoców i Warzyw 2021 może wpłynąć na rozwój zrównoważonej produkcji w rolnictwie?

Międzynarodowy Rok Owoców i Warzyw stanowi wyraźne wsparcie na najwyższym poziomie dla sektora owoców i warzyw oraz stanowi bezprecedensową okazję do promowania konsumpcji owoców i warzyw w ramach idei „5 a day”. 39 podmiotów krajowych i międzynarodowych z całego świata, w których jesteśmy obecnie zgrupowani, zadeklarowało swoje zdecydowane zaangażowanie w przyczynianie się do sukcesu tej inicjatywy. Organizacje włączyły m.in. do swoich rocznych planów strategicznych działania, w ramach których będą zachęcać do docenienia roli owoców i warzyw w globalnym bezpieczeństwie żywnościowym oraz promowanie bardziej sprawiedliwych, zdrowszych i bardziej zrównoważonych systemów żywnościowych.

Z drugiej strony Międzynarodowy Rok Owoców i Warzyw jest wezwaniem do działania dla rządów i aktywistów, aby rozważyli znaczenie tej podstawowej żywności dla dobra i zdrowia ogółu: człowieka i planety.

Międzynarodowy Rok Owoców i Warzyw 2021 to wyjątkowa okazja dla konceptu „od pola do stołu” promowanego w Unii Europejskiej, aby wspierać takie inicjatywy i mobilizować wszystkie zainteresowane strony do przejścia na bardziej zrównoważone systemy produkcji żywności, ponieważ sektor pierwotny odgrywa kluczową rolę dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju ONZ (oryg. The Sustainable Development Goals).

  1. Jaki jest najlepszy sposób, by dotrzeć do konsumentów z informacją o wartościach odżywczych owoców i warzyw?

Wszystkie działania służące ułatwieniu dostępu do pożywnych, bezpiecznych i smacznych owoców oraz warzyw muszą być zintegrowane z polityką zdrowia publicznego. Tylko w ten sposób uda się osiągnąć cel, jakim jest stworzenie odpowiednich warunków, w których zdrowa żywność jest w pełni dostępna i przystępna cenowo dla wszystkich, nie pozbawiając nikogo możliwości osiągnięcia najwyższego, możliwego poziomu zdrowia w oparciu o odżywianie.

Regulacje dotyczące środowiska żywnościowego w szkołach i miejscach pracy, promowanie jasnego i zharmonizowanego etykietowania żywności, programy profilowania składników odżywczych w celu uregulowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, podatki i dotacje żywieniowe, obowiązkowa edukacja żywieniowa w szkołach i szkolenie ludzi – wszystkie te działania służą szerzeniu wiedzy o prawidłowym odżywianiu i jego stosowaniu w praktyce, a także pozwalają zwalczać nierówności w zakresie dostępności do jakościowej żywności i zdrowia. Wymienione aktywności powinny stanowić podstawę działań zmierzających do poprawy bezpieczeństwa żywnościowego i żywieniowego oraz promowania zdrowszych i bardziej zrównoważonych rozwiązań w produkcji żywności.

Codzienne spożywanie co najmniej 5 porcji owoców i warzyw jest niezbędne w każdym zdrowym schemacie żywieniowym, zwłaszcza teraz, podczas pandemii COVID-19, ponieważ ich składniki odżywcze i fitochemikalia są związane z niższym ryzykiem chorób przewlekłych i jednym z kluczowych czynników wpływających pozytywnie na funkcjonowanie odporności.

Zachęcamy także do obejrzenia wystąpienia Przewodniczącego na XIII Międzynarodowym Kongresie Owoców i Warzyw, który był organizowany w Warszawie w 2017 r. – wideo dostępne tutaj.

MANUEL MOÑINO GÓMEZ

Dietetyk i Żywieniowiec. Przewodniczący Komitetu Naukowego Stowarzyszenia na rzecz Promocji Konsumpcji Owoców i Warzyw “5 a day” w Hiszpanii. Koordynator AIAM5 – Globalnego Sojuszu na Rzecz Promowania Spożycia Owoców i Warzyw “5 porcji dziennie”. Kierownik Europejskiej Sieci Dietetyków Specjalistów ds. Zdrowia Publicznego Europejskiej Federacji Stowarzyszeń Dietetyków. Badacz w University Of The Balearic Islands w Instytucie Badań Zdrowia w dziedzinie patofizjologii układu sercowo-naczyniowego i epidemiologii żywieniowej, obecnie pracuje w PREDIMED i PREDIMED PLUS.