fbpx

Chociaż może się wydawać, że sok, nektar lub napój są do siebie podobne, to jednak istnieją między nimi dość istotne różnice. Każdy z tych produktów ma swoją charakterystykę, która decyduje o ich składzie. Żeby móc podjąć świadomy wybór, warto zapoznać się z tym, jakie są różnice pomiędzy tymi trzema rodzajami produktów!

Czym jest sok?

Sok jest produktem powstającym z dojrzałych owoców lub warzyw, zbieranych zazwyczaj w szczycie sezonu. Jego skład jest więc podobny do składu produktów, z których został wytworzony – różnica jest przede wszystkim w konsystencji! Co ważne, w sokach można znaleźć wiele cennych składników odżywczych. Na przykład w soku jabłkowym często znajduje się witamina C, potas oraz związki o działaniu antyoksydacyjnym (np. polifenole i katechiny), sok marchwiowy to źródło beta-karotenu, witaminy K, C i EW soku jabłkowym mętnym znajdziemy zaś pektyny (to one po podgrzaniu odpowiadają za żelowanie galaretki jabłkowej produkowanej z jabłek i ze skórek jabłkowych przez nasze babcie ). Według obecnie obowiązującego prawa[1] do soków owocowych i warzywnych nie wolno dodawać żadnych sztucznych barwników, aromatów, konserwantów czy słodzików, zaś do soków owocowych zabronione jest także dodawanie jakichkolwiek cukrów (glukozy, fruktozy, sacharozy, syropów cukrowych, fruktozowych, glukozowych, a nawet miodu). Cukier dodany może się jedynie pojawić w sokach warzywnych, ale jeśli zostanie on dodany, to zawsze informacja o tym musi pojawić się w składnikach na etykiecie produktu. Biorąc więc pod uwagę naturalny skład soków oraz ich wysoką wartość odżywczą, warto mieć z tyłu głowy, że zgodnie z rekomendacjami ekspertów ds. żywienia szklanka soku (ok. 200 ml) jest ekwiwalentem porcji warzyw i owoców Poniżej znajdziesz kilka przykładowych soków, które możesz włączyć do diety:

  • sok jabłkowy,
  • sok pomidorowy,
  • sok marchwiowy,
  • sok buraczany,
  • sok wieloowocowy,
  • sok multiwitamina.

Sok a nektar

Podobnie jak w przypadku soków, do nektarów zabronione jest dodawanie sztucznych barwników, aromatów czy konserwantów. Jednak nektary mogą zawierać dodatek wody lub cukru, co sprawdza się w przypadku wyciskania cierpkich owoców lub tych o wysokiej gęstości. Nie oszukujmy się, ilu z nas może napić się kwaśnych w smaku soków z czarnej porzeczki czy aronii? Dzięki dodaniu odrobiny miodu lub cukru ich smak łagodnieje, a składniki odżywcze pozostają. Warto pamiętać, że aronia czy czarna porzeczka zawierają np. witaminę C, prowitaminę A czy flawonoidy, które wykazują działanie antyoksydacyjne! Podsumowując, jeśli do jakiegokolwiek soku składającego się w 100% z owoców zostanie dodany np. miód, wtedy produkt ten zyskuje nazwę nektaru. Jeśli chodzi zaś o dodatek wody do nektaru, oczywiście tu też muszą być zachowane odpowiednie normy. Nektary z owoców kwaśnych i cierpkich

Napój – czym się różni od soku i nektaru?

Grupa napojów jest bardzo szeroka. Najlepiej wybierać napoje warzywne i owocowe, które wg definicji GUS  muszą zawierać min. 20% dodatku soku lub przecieru owocowego i/lub warzywnego. Takie napoje są bogate w składniki odżywcze pochodzące z owoców lub warzyw. Napoje owocowe i warzywne w olbrzymiej większości są pasteryzowane. Nie ma wówczas konieczności dodatku konserwantów gdyż napój zostaje utrwalony w wyniku obróbki termicznej poprzez pasteryzację. Do wszystkich napojów można dodawać również większą niż w przypadku soków i nektarów ilość dodatków, które nadają smak, aromat, ale również mogą być dodawane w celu wzbogacenia napoju.

Miejsce soków, nektarów, napojów

Czy zatem wszystkie wymienione wcześniej produkty powinny znaleźć się w naszej codziennej diecie? Na pewno co do szklanki soku nie mamy wątpliwości – może być jedną porcją warzyw i owoców, a przecież według obecnych rekomendacji żywieniowych podstawą diety jest regularne spożywanie 4-5 posiłków dziennie, a warzywa i owoce powinny stanowić co najmniej połowę tego, co jemy w ciągu dnia.[2] Po szklankę soku warto sięgać codziennie, włączyć ją do diety np. o poranku do śniadania jako “zastrzyk dobrej energii” lub do obiadu. Nektary i napoje owocowo-warzywne również mogą stanowić element codziennego menu, ale powinniśmy pamiętać, żeby je pić  z umiarem i z zastosowaniem odpowiedniej różnorodności w diecie.

Po co ta różnorodność?

Zwróćmy jeszcze uwagę na fakt, że produkty dostępne w sklepach, powstające z różnych gatunków owoców i warzyw, to wsparcie różnorodności codziennej diety. Dlaczego? Zgodnie z zasadami zbilansowanej diety powinniśmy spożywać warzywa i owoce z 5 grup kolorystycznych, nie zaś jednej czy dwóch. Dzięki temu dostarczamy najróżniejszych składników odżywczych, od antyoksydantów, takich jak witamina C lub E, przez mikro i makroelementy, takie jak potas, żelazo czy mangan, aż po antocyjany, karotenoidy czy chlorofil, nadające poszczególnym warzywom i owocom charakterystycznych kolorów. Wybierając różne produkty, możemy dostarczyć swojemu organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych – ich spożycie przyczynia się do lepszego samopoczucia i zdrowia. Dla przykładu sok jabłkowy, dzięki zawartości witaminy C może mieć pozytywny wpływ na układ odpornościowy. Natomiast w nektarze z czarnej porzeczki możemy znaleźć flawonoidy. Związki te nie tylko spowalniają proces starzenia, ale również hamują powstawanie związków rakotwórczych. Wybierając cały czas ten sam produkt, nie dostarczymy wszystkich niezbędnych dla naszego organizmu składników. Dlatego warto zwracać uwagę na to, by sięgać po różne smaki. Łączenie wielu elementów może być nie tylko rozpieszczeniem dla podniebienia, ale też symfonią zdrowia! W końcu – jesteś tym, co jesz! 😊

 

 

 

[1] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/12/WE z dnia 19 kwietnia 2012 r., Rozporządzenie Komisji UE nr 1129/2011 z dnia 11 listopada 2011 r., zmieniające załącznik II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008, oraz Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lutego 2013 r. – Dz.U. 2013 poz. 327 z późn. zm.

[2] //ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/piramida-zdrowego-zywienia-i-aktywnosci-fizycznej-dla-osob-doroslych/ [dostęp 04.01.2022 r.]