Kwiecień to odpowiedni czas na zaaranżowanie własnego ogródka, nawet jeśli nie jesteś posiadaczem prawdziwego ogrodu, nic straconego, do posadzenia zdrowych warzyw i ziół wystarczy balkon a nawet okienny parapet. Wiele ziół nie wymaga szczególnych warunków uprawy również niektóre warzywa liściaste z łatwością wyhodujesz w domowych warunkach. Taki domowy ogórek nie tylko będzie cieszył oko ale wzbogaci twoją dietę w zdrowe produkty. Jakie rośliny wybrać, by szybko cieszyć się ich smakiem i czerpać korzyści z ich cennych właściwości odżywczych i zdrowotnych?
Szczypiorek, to roślina wieloletnia, przypominająca w smaku połączenie czosnku i cebuli. Często dodawany jest do potraw z jajkami, sałatek czy kanapek. Pasuje też do pomidorów, ryb czy twarogu. Posiada olejki eteryczne które sprawiają, że szczypiorek nie tylko dodaje wyjątkowego aromatu, ale pozwala też na zwalczanie infekcji. Dodatkowo jest bogaty w witaminę C.
Ma niską wartość energetyczną, ale powoduje uczucie sytości ze względu na zawartość błonnika pokarmowego. Zawiera również liczne związki siarki i antyoksydanty. Ma charakterystyczny ostry, wyrazisty smak. Może stanowić samodzielną przekąskę, ale równie chętnie spożywana jest jako dodatek do kanapek, wiosennego twarożku czy surówki do obiadu. Jest źródłem witaminy C.
To najbardziej znana ze swych właściwości zdrowotnych domowa roślina. Natka pietruszki odznacza się dużą wartością odżywczą zawiera bardzo dużo witaminy C, jedna szklanka natki pietruszki w całości zaspokoi zapotrzebowanie na tą witaminę w ciągu dnia. Jest również doskonałym źródłem żelaza 100g zawiera 5.2 mg tego składnika i mimo iż jest to forma niehemowa żelaza, witamina C poprawia jego wchłanialność. Prawie 200 mg wapnia w 100g produktu to też świetny wynik, dlatego natka pietruszki jest również dobrym źródłem tego składnika. Natka pietruszki to również duża zawartość beta-karotenu substancji co do której wiadomo, że może mieć wpływ na zmniejszenie ryzyka wystąpienia niektórych nowotworów. Warto również wspomnieć o witaminie K, zielone warzywa w tym właśnie natka pietruszki są świetnym źródłem witaminy K2. Jest to substancja, która wraz z specyficznymi białkami bierze udział w procesie mineralizacji kości[1]. Liczne badania pokazują związek pomiędzy niskim spożyciem witaminy K2 a metabolizmem kości. Jest potrzebna nie tylko dzieciom ale również kobietom po menopauzie, u których na skutek fizjologicznych procesów wzrasta ryzyko osteoporozy.
Koper jest rośliną, która wymaga nieco więcej miejsca do uprawy, ponieważ charakteryzuje się wysokimi pędami. Młode pędy, czyli tzw. koperek stosowane są jako dodatek do bardzo wielu rodzajów potraw – sałatek, zup, sosów, zimnych przekąsek. Pędy z baldachami używane są natomiast podczas przygotowywania kiszonek – np. ogórków. Owoce zaś stosuje się w przygotowaniu kiszonej kapusty oraz stosuje jako przyprawę do zup czy sosów oraz przyrządza się z nich nalewki i likiery. W kuchni wykorzystuje się głównie ziele, w ziołolecznictwie natomiast owoce. Koper stosowany jest również jako surowiec zielarski o wielu leczniczych właściwościach. Przygotowuje się z niego napar, który działa uspokajająco, wspomaga proces trawienia i delikatnie obniża ciśnienie krwi. We względu na brak szkodliwych działań ubocznych stosowany jest więc również u małych dzieci jako lek przeciw kolce, trudnościom z trawieniem i spowodowaną tym bezsennością. Koper zwiera dużą ilość karetonoidów oraz jest dobrym źródłem witaminy C, folianów, żelaza, potasu i cynku.
Jest rośliną kapustną o zielonych, postrzępionych liściach i wyrazistym, ostrym, lekko piekącym smaku. Prawie w całości składa się ona z wody (ok. 92%), ma niską wartość energetyczną, ale dostarcza do organizmu witaminę C, witaminę K, foliany i potas. Mówiąc o rukoli warto wspomnieć również o tym, że jest źródłem wapnia, w porównaniu do innych warzyw, gdyż jest to składnik mineralny, który rzadko występuje w tych produktach.
Jest jedną z najmniejszych sałat, ma drobne liście o orzechowym posmaku. Pomimo swych niewielkich rozmiarów ma wiele składników odżywczych jest źródłem witaminy C, witaminy B6, żelaza i potasu oraz karetonoidów o właściwościach antyoksydacyjnych.
Bazylia
Ta przyprawa najbardziej popularna w krajach basenu mMrza Śródziemnego na stałe zagościła również w naszych domach. Jest znana z właściwości wspomagających trawienie, ponieważ wspomaga wydzielanie soku żołądkowego. Dodawana jest zarówno do potraw wytrawnych, mięsnych jak i deserów.
Mięta
Mięta ma intensywny orzeźwiający smak i aromat, więc nic dziwnego, że jest używana do wielu potraw. Mięta jest bogatym źródłem antyoksydantów i wielu cennych innych fitoskładników. Posiada właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne.
Od stuleci stosowana jest na zaburzenia trawienne, ponieważ zwiększa wydzielanie soku żołądkowego co usprawnia trawienie. Po obfitym posiłku warto wypić herbatę z miętą.
[1] Witamina K i jej rola w profilaktyce chorób dzieci w świetle nowych doniesień A. Kozioł-Kozakowska, A. Stochel-Gaudyn, K. Fyderek; Pediatr. Pol., 2016 : T. 91, nr 4, s. 332-337; p-ISSN: 0031-3939
